Monday, April 27, 2009
શૂન્યાવકાશ
અરે આટલી શાંતિ કેમ છે ? ઘરમાં બધા મારી હાજરી ભૂલી ગયા કે પછી આ તોફાન પહેલાંની શાંતિ છે ! હજી બે દિવસ પહેલાં તો મારા મમ્મી-પપ્પા, ભાઈ-ભાભીએ મને ખૂબ ધમકાવી હતી. અને આજે…‘દાદી, ફૈબા આવી ગયાં….’ મારા ભત્રીજા દર્શિતે મને જોઈ બૂમ પાડીને કહ્યું. હું તો ફફડી ઊઠી. હવે શું થશે ?! આમ તો મમ્મી મને ખૂબ વ્હાલ કરતાં હતાં. પણ જ્યારથી તે ઘટના બની ત્યારથી…..‘અરે, બેટા કાનન, આવી ગઈ ? આટલું મોડું થયું તો કંઈ તકલીફ તો નથી પડી ને ?’ ભાવનાબહેન – મમ્મી બોલ્યાં.‘કાનનબહેન, જમવાનું પીરસું જ છું. તમારી આવવાની જ રાહ જોતા હતાં. સાથે જમવા બેસી જઈએ. હું ગરમ ભજીયાં તળું જ છું. તમે બધાં બેસતાં થાઓ.’ અચલાભાભી.‘તારા કામકાજમાં તું થાકી જતી હોઈશ. તેમાં પણ બસમાં આવવા જવાની હાડમારી. તું એમ કર, હું તને આ રક્ષાબંધને સ્કૂટર ભેટ આપીશ. તને એ સ્કૂટર ખૂબ ઉપયોગી નીવડશે.’ પરાગભાઈ.
રક્ષાબંધનના તહેવાર વિશે તો હું બિલકુલ ભૂલી ગઈ હતી અને આ પરાગભાઈ, જેમણે મારી સાથેનો બહેન તરીકેનો સંબંધ તોડી નાખ્યો હતો તેમને રક્ષાબંધનનો તહેવાર યાદ રહ્યો ! ત્યાં તો પપ્પા પણ ‘મારી ડાહી દીકરી’ કહી મારા માથા પર વ્હાલથી હાથ ફેરવી ગયા.‘કાનનબહેન, તમારા રૂમમાં જઈ ફ્રેશ થઈ જાઓ. ત્યાં સુધીમાં જમવાનું તૈયાર થઈ જશે.’ અચલાભાભી.મારો રૂમ ! હું ભાભીની આ વાત સાંભળી આશ્ચર્ય પામી ગઈ. આ શહેરમાં આવ્યા પછી તો ક્યાં મારા રૂમ જેવું કંઈ રહ્યું જ હતું. એક રૂમ મમ્મી પપ્પાનો એક રૂમ ભાઈ-ભાભીનો એક ગેસ્ટ રૂમ અને એક દર્શિતનો રૂમ. જો કે દર્શિત તો ભાઈ-ભાભી પાસે જ સૂતો. મારા ભાગે તો રસોડું કે ઓસરી કે પછી ડ્રોઈંગરૂમ જ સૂવા-રહેવા માટે આવતા.‘બેટા, દર્શિત તો હજી નાનો છે. તેની મમ્મી પાસે જ સૂવે છે. તો પછી તેના અલગ રૂમની અત્યારથી શું જરૂર ! એ રૂમ હવેથી તારો છે હોં.’ ભાવનાબહેન.હજી મારું આશ્ચર્ય શમ્યું નહોતું. ‘મારા રૂમ’માં જઈ હું બેઠી. જોયું તો મારી પસંદગી પ્રમાણે જ બધી વસ્તુઓની ગોઠવણી હતી. મને તો એ ઘટના યાદ આવી ગઈ જ્યારે એ નાનકડા ગામમાં અમે રહેતાં હતાં.‘ભાવનાબહેન, તમારી કાનનને સંભાળીને રાખતા જાઓ.’‘કેમ શાંતામાસી, શું વાત છે ?’ : ભાવનાબહેન.‘નદી કિનારે ઊભી ઊભી ખબર નહીં શું કરતી હોય છે ! આજે મારા તિલકને જોઈ કંઈક બબડતી હતી. તિલુને તો તાવ આવી ગયો. ડાક્ટર પાસે લઈ ગયા. માંડ બચ્યો છે. ખબર નહીં શું બબડી તિલુને જોઈને….’ શાંતામાસી ગુસ્સાથી બોલ્યાં અને ચાલ્યાં ગયાં. હસતી-રમતી કાનનને તે દિવસે ભાવનાબહેનના હાથનો માર ખાવો પડ્યો.‘ખબરદાર જો ક્યારેય નદી કિનારે ગઈ છો તો ! અને ક્યારેય….’‘મમ્મી હું કંઈ નહોતી કરતી. ત્યાં ફક્ત ઊભી હતી. તિલક ત્યાં આવ્યો અને રેતીમાં ઘર બનાવતો હતો. થોડીવારમાં શાંતામાસી ત્યાં આવ્યાં. તિલકને તાવ હતો તેથી ઘરે લઈ જવા આવ્યાં હતાં.’‘અને તું તિલુને જોઈ કંઈક બબડી કેમ ?’‘ના મમ્મી, હું તો ફક્ત ભગવાનને આંખ બંધ કરી પ્રાર્થના કરતી હતી કે તિલુને જલ્દી સાજો કરી દે, જેથી તે ફરીથી આમ જ હસતો ખેલતો રહે.’ અને ભાવનાબહેનનો ગુસ્સો થોડો શાંત પડ્યો. હવે તો કાનનને નદી કિનારે જવાની છૂટ નહોતી. બીજી આવી ઘટના ત્રણ-ચાર દિવસમાં જ બની.
‘પરાગભાઈ…. પરાગભાઈ…..’ મહેશ.‘આવ આવ મહેશ. આજે તો તારી પરીક્ષા છે, કેમ ? ઓલ ધ બેસ્ટ’ પરાગભાઈ.‘થેંક્યું પરાગભાઈ. તમારી શુભકામનાઓ મળી ગઈ એટલે હવે મને કોઈ ચિંતા નથી.’ મહેશ.સાંજ પડે મહેશ લથડતા પગે ઘરે આવ્યો. પરાગભાઈ પણ મહેશના ઘરે હતા.‘આવ આવ મહેશ. બોલ કેટલા ટકા આવશે ? પૂરા સો ટકા ને !’ પરાગભાઈ.‘પરાગભાઈ, હું તો પાસ થાઉં તો પણ સારું.’ મહેશ.‘એટલે ? તારી તૈયારી તો સારી હતી ને ! પછી શું થયું ?’‘કાનન.’‘કાનન !’ પરાગભાઈ આશ્ચર્યથી બોલ્યા.‘મારું પરીક્ષા માટે તમારી શુભકામનાઓ મેળવવા તમારી ઘરે આવવું અને કાનનનું મને જોઈ કંઈક બબડવું… સહેલું પેપર પણ હું સારી રીતે ન લખી શક્યો.’ મહેશ હતાશ થઈને બોલ્યો. પરાગભાઈ તો ગુસ્સાથી લાલ પીળા થઈને ઘરે આવ્યા.‘પરાગભાઈ, મહેશનું પેપર કેવું ગયું ? સારું ગયું છે ને !’ કાનને ઉત્સાહથી પૂછ્યું. પરાગભાઈએ ગુસ્સાથી કાનનને તમાચો મારી દીધો અને બોલ્યા : ‘શું ભુરકી નાખી હતી મહેશ પર ! એવી તે કેવી મેલી નજર છે તારી, અને શું બબડતી હતી મહેશની સામે જોઈને ?’‘મેં તો મહેશની જવલંત સફળતા માટે પ્રાર્થના કરી હતી. હું શા માટે મહેશ માટે ખરાબ ઈચ્છું !’‘મારી સામે મોટેથી બોલે છે ? ચાલ અંદર જા.’‘ભાઈ, કાલે રક્ષાબંધન છે. મારે રાખડી લેવા જવું છે. મારી સાથે ચાલોને, પ્લીઝ !’‘મારે તારી સાથે આવવું પણ નથી અને તારી પાસે રાખડી પણ નથી બંધાવવી. આપણો સંબંધ પૂરો !’
કાનન આઘાતથી બેભાન બની પડી જાત, જો તે દિવાલ પાસે ઊભી ન હોત. પહેલાં મમ્મીના અને હવે ભાઈના પ્રેમમાં ઓટ આવી ગઈ હતી. ભાઈ પ્રેમ ન રાખે તો પછી ભાભી પાસે એવી કોઈ આશા ન રહે. કાનન એકલી પડતી જતી હતી. મહેશની પરીક્ષાની ઘટના પછી તો ગામમાં પણ તેનું પોતાનું કોઈ નહોતું. ન કોઈ બહેનપણી જેની સાથે મનની વાત કરી શકાય. એકલતાભર્યા શૂન્યાવકાશના ભરડામાં તે ભીંસાતી જતી હતી. કાનન ઘરની બહાર પણ બહુ ઓછી નીકળતી. એ અરસામાં ગામમાં કોઈનાં લગ્ન હતાં. કાનન ત્યાંથી પસાર થઈ અને તેનાથી મનમાં બોલાઈ ગયું કે ‘ભગવાન નવદંપતિને ખુશ રાખે.’ કુદરતનું કરવું કે એ સાંજે જ જેનાં લગ્ન હતાં તે વિવેકનું નાનકડો એક્સીડેન્ટ થઈ ગયો અને લગ્ન થતાં હતાં તે સમયે ત્યાં કોઈ કાનનની હાજરીની ખબર લાવ્યું.
એ નાનકડા ગામમાં હવે કાનનની હાજરી કોઈને સ્વીકાર્ય નહોતી. કાનનના પિતા જગદીશભાઈ અને માતા ભાવનાબહેનને પંચાયતમાં બોલાવવામાં આવ્યાં.‘જગદીશભાઈ, કાનનની હાજરી હવે આ ગામમાં શક્ય નથી.’ મુખી.‘પણ કાનન તો બીચારી ઘરમાં જ રહે છે. હવે તો ઘરની બહાર પણ નથી નીકળતી.’ જગદીશભાઈ.‘જગદીશભાઈ, તે ઘરની બહાર ન નીકળે તો પણ અમારા માટે સમસ્યારૂપ છે. કાનન હવે આ ગામમાં નહીં રહી શકે એ આ પંચનો નિર્ણય છે.’ મુખી.‘કાનન બીચારી એકલી ક્યાં જશે ? આવું તો તેની સાથે થોડું કરી શકાય ?’ ભાવનાબહેન.‘એ તમારી કાનન ‘બીચારી’ નથી. અમારા બધા માટે મોટી મુસીબત છે. તમે તેને એકલી મુકવા ન માગતા હો તો તમે બધાં પણ આ ગામ છોડી ચાલ્યાં જાઓ.’ શાંતામાસી.‘આ શું કહો છો શાંતામાસી ? વર્ષોથી અમે જે ગામમાં રહ્યાં તે ગામ છોડીને….’ ભાવનાબહેન.‘શાંતામાસી બરાબર જ કહે છે. તમારે બધાએ ગામ છોડી ચાલ્યા જવું જોઈએ.’ મહેશનાં મમ્મી.‘સર્વે ગામ લોકોનો પણ એ જ મત છે જે અમારો મત છે. પંચના નિર્ણયને અનુસરી તમારે ગામ છોડવું જ પડશે. તમને બધી વ્યવસ્થા કરવા માટે એક અઠવાડિયાનો સમય આપવામાં આવે છે.’ મુખી.
અને ખરેખર એક અઠવાડિયા પછી કાનને તથા તેના પરિવારે ગામ છોડવું પડ્યું. નવા શહેરમાં આવ્યા પછી કાનન સાથે ઘરનું કોઈ વાત નહોતું કરતું. પરાગ કે અચલાભાભી બિલકુલ વાત ન કરતાં અને જગદીશભાઈ તથા ભાવનાબહેન થોડીઘણી વાત કરી લેતાં, પણ જરૂર પૂરતી.‘પપ્પા ઘરે આખો વખત બેસીને મને કંટાળો આવે છે. ત…તમે હા પાડો તો હું નોકરી કરું.’‘એટલે ફરી એ જ રામાયણ ! આ શહેરમાં માંડ સેટલ થયાં છીએ. હવે આ શહેર છોડવાની અમારી તૈયારી નથી.’ પરાગભાઈ તાડુક્યા.‘હું ક્યારેય કોઈની સાથે વાત નહીં કરું. ઊંચી આંખ કરીને કોઈને જોઈશ પણ નહીં. મારા કારણે તમને કોઈ તકલીફ નહીં પડે.’ કાનન‘પરાગ બેટા, એ કહે છે તો તેને નોકરી માટે જવા દે. કાનન ક્યાંય નોકરી માટે વાત કરી છે બેટા ?’ જગદીશભાઈ.‘પપ્પા, એક કંપનીમાં ટાઈપીસ્ટની નોકરી છે. એ નોકરીમાં મારે ફકત જે ડેટા આપે તે ટાઈપ કરવાનો રહેશે. કંપની થોડી દૂર છે. પણ હું બસમાં જઈશ-આવીશ.’ કાનન.‘ઠીક છે બેટા, જજે નોકરી માટે, પણ….’‘પપ્પા, આ છોકરી તમારું નામ ડુબાડે તેવી છે. હું હજી તમને ના કહું છું. આને ઘરની બહાર ન જવા દો.’ પરાગ.‘પપ્પા, હું તમને ફરિયાદનો મોકો નહીં આપું.’ કાનન.કાનનની નોકરી છ એક મહિનાથી ચાલતી હતી. વચ્ચે ક્યારેક કામકાજને કારણે કાનન મોડી પડતી તો તેણે તેના મમ્મીનો ઠપકો અને ભાઈ-ભાભીની ખરી ખોટી સાંભળવી પડતી. જોકે કાનન ક્યારેય આ બાબતે ગુસ્સે ન થતી. ફક્ત તેના પપ્પા તેનો સાથ આપતા. પણ તે દિવસે તો….‘પપ્પા, મેં તમને ના પાડી હતીને કે કાનનને નોકરી માટે ઘરની બહાર ન જવા દેતા. હવે તૈયારી રાખજો, કોઈક આપણે ઘેર આવી હોબાળો મચાવશે.’ પરાગ ગુસ્સાથી બોલ્યો.‘શું થયું પરાગ, ફરી પાછું શું થયું ?’ ભાવનાબહેન.‘મમ્મી, આજે હું ઘરે આવતો હતો ત્યારે કાનનને રસ્તામાં જોઈ. કોઈકનો એક્સિડન્ટ થઈ ગયો હતો અને કાનન ત્યાં ઊભી હતી અને કોઈની સાથે વાતો કરતી હતી. મને શંકા છે તે કંઈક બબડતી પણ હતી.’ પરાગ ‘હવે તો કાનન આવે એટલે તેને જ પૂછી લેજો.’
પરાગ હજી ગુસ્સામાં જ હતો. ત્યાં કાનન ઘેર આવી. હંમેશાં તો ભાવનાબહેન કાનનને ઠપકો આપી શાંત પડી જતા. પણ આજે તો કાનનને ઘણો વધુ ઠપકો સાંભળવો પડ્યો અને સાથે સાથે ભાવનાબહેનના હાથનો માર પણ ખાવો પડ્યો. હંમેશા કાનનનો સાથ આપતા જગદીશભાઈ પણ આજે ગુસ્સામાં હતા.‘હવે તારી નોકરી કરવા પણ ઘરની બહાર નથી નીકળવાનું, અંદર જા. ખબરદાર ઘરની બહાર પણ પગ મુક્યો છે તો !’ જગદીશભાઈ.‘પપ્પા, આજે છવ્વીસ તારીખ થઈ ગઈ છે. ફક્ત ચાર દિવસ પછી મને પગાર મળી જશે. એ પછી નહીં જઉં. ત્યાં સુધી પ્લીઝ મને જવા દો !’‘ઠીક છે. છેલ્લા ચાર દિવસ. એ પછી ઘરમાંથી બહાર નીકળવાનું ક્યારેય ન બોલતી.’ જગદીશભાઈ.
પલંગ પર આડી પડી પડી હું વિચારતી હતી કે આટલું બધું પરિવર્તન કઈ રીતે, અને શા માટે ? તે દિવસનો મમ્મીના હાથનો માર હું ભૂલી નથી અને પરાગભાઈ સામે જોવાની તો મારી હિંમત પણ નથી હોતી. કોણ જાણે કેમ પરાગભાઈને રક્ષાબંધનનો દિવસ યાદ આવી ગયો.‘કાનન….’ અચાનક મારા ખભા પર પરાગભાઈનો હાથ અડ્યો અને હું ધ્રુજી ગઈ.‘ચાલ બહેન, આજે તો કેટલા વખતે સાથે જમીએ.’ મારી પરાગભાઈ સાથે વાત કરવાની કોઈ હિંમત નહોતી. હું ચૂપચાપ તેમના આદેશને અનુસરી. જોકે તેમણે તો પ્રેમથી વાત કરી હતી. પણ… મારી નોકરીનો કાલે છેલ્લો દિવસ છે. પછી તો હું ઘરમાં જ છું… શું કરીશ ઘરમાં બેઠા બેઠા…. અત્યારે તો ચુપચાપ જમી લેવાનું હતું. જે થશે તે જોયું જશે.‘કાનન બેટા, તું પેલો એક્સિડન્ટ થયો હતો ત્યાં ગઈ હતી ને ?’‘મમ્મી, અ…એ મારી ભૂલ હતી. અત્યારે ફરીથી સોરી કહું છું. હું હવે ક્યારેય ઘરની બહાર નહીં જાઉં.’ હું ગભરાઈને બોલી.‘જે છોકરાનો એક્સિડન્ટ થયો હતો તે અંશુમનનાં મમ્મી સુલભાબહેન આપણે ઘરે આવ્યાં હતાં. તેં તેમની સાથે વાત કરી ત્યારે કહ્યું હતું ને કે ‘આન્ટી ભગવાન પર ભરોસો રાખો. તમારા દીકરાને કંઈ નહીં થાય’ અને પછી આંખો બંધ કરી ભગવાનને પ્રાર્થના કરી હતી.’ ભાવનાબહેન.‘હવે હું ક્યારેય કોઈની સાથે વાત નહીં કરું, મમ્મી.’ પણ મમ્મી તો જાણે મારી વાત સાંભળતાં જ નહોતાં.‘બેટા, એ અંશુમનના બચવાની શક્યતા ઓછી હતી. ડૉક્ટરો પણ આશા છોડી ચૂક્યા હતા. પણ અંશુમન બચી ગયો. સુલભાબહેન તો એમ જ માને છે કે તે તારી પ્રાર્થનાથી બચ્યો છે. તેઓ તને મળવા માગે છે.’‘હા, કાનન. કાલે હું, તું અને પપ્પા, આપણે ત્રણે અંશુમન અને સુલભાબહેનને મળવા હોસ્પિટલે જઈ આવશું.’ પરાગભાઈ.
જેમ તેમ જમીને હું રૂમમાં તો ગઈ પણ મને ઊંઘ નહોતી આવતી. બીજે દિવસે સવારે મનમાં એક ડર સાથે હું પરાગભાઈ અને પપ્પા સાથે હોસ્પિટલમાં ગઈ.‘આવો આવો જગદીશભાઈ. કાનન સાથે આવી કે નહીં ?’ અંશુમનના પપ્પા સુરેશભાઈએ અમને પ્રેમથી આવકાર આપ્યો.‘હા, કાનન સાથે જ આવી છે. જા બેટા, આંટી સાથે બેસ. હું અને પરાગ સુરેશભાઈ પાસે બેસીએ.’ જગદીશભાઈ.‘કાનન, અંશુમનની જિંદગી તે બચાવી છે. ડોક્ટરોએ આશા મૂકી દીધી હતી. પણ તારી પ્રાર્થના ફળી.’ સુલભાઆન્ટી પ્રેમથી બોલ્યાં. મારા મોઢામાંથી તો કોઈ શબ્દ જ નહોતો નીકળતો. દરેક વખતે મારી કરેલ પ્રાર્થના કોઈ ઊંઘું જ પરિણામ લાવતી હતી. આ વખતે આ પરિણામથી હું ખુશ તો હતી પણ સાથે સાથે…..‘કાનન, હું તમારો આભારી છું. મારી જિંદગી તમારા કારણે જ બચી છે.’ અંશુમનનો સ્વર મારા કાને અથડાયો.‘ભગવાનની કૃપા’ બસ, આ બે શબ્દોથી વધુ હું કંઈ ન બોલી શકી.‘તમારી પ્રાર્થનાથી જે જીવન બચ્યું છે, એ જીવનમાં તમે જીવનસંગીની બની જાઓ તો મને ખૂબ આનંદ થશે.’ અંશુમન બોલ્યા.
મારું આશ્ચર્ય શમ્યું નહોતું ત્યાં તો સુલભાઆન્ટી બોલ્યાં : ‘કાનન, તું અમારા જીવનમાં આવી તો અમે અંશુમન પાછો મેળવી શક્યા છીએ. તું હંમેશા અમારા જીવનમાં જ રહી જા ને !’ સુલભાઆન્ટી કે અંશુમનને જવાબ દેવા માટે મારી પાસે કોઈ શબ્દો નહોતા. હા, હંમેશા ભયને કારણે ઝૂકેલી રહેતી મારી આંખોમાં ભયનું સ્થાન હવે લજ્જાએ લઈ લીધું હતું. ચહેરા પર કોઈ અજ્ઞાત ખુશી હતી. મારી આંખોમાં જ મારો જવાબ છુપાયેલો હતો. એકલતાનો શૂન્યાવકાશ હવે ભાવિ જીવનનાં સ્વપ્નોથી ભરાવા લાગ્યો હતો. હા, હવે હું એકલી નહોતી. શૂન્યાવકાશ હવે મારી જિંદગીમાં નહોતો. મારી જિંદગીમાં હવે એક જ નામ હતું અંશુમન….
Saturday, April 25, 2009
આવકાર
આવકાર મીઠો….આપજે રે જી…..
તારે કાને કોઈ સંકટ સંભળાવે, રે,
બને તો થોડું…..કાપજે રે જી…….
માનવીની પાસે કોઈ…. માનવી ન આવે….
રે….. (2)
તારા દિવસની પાસે દુ:ખિયાં આવે રે –
આવકાર મીઠો…..આપજે રે જી…. [1]
કેમ તમે આવ્યા છો ?….. એમ નવ કે’જે….
રે…..(2)
એને ધીરે એ ધીરે તુ બોલવા દેજે રે –
આવકાર મીઠો…..આપજે રે જી…. [2]
વાતું એની સાંભળીને….આડું નવ
જોજે….રે…..(2)
એને માથું એ હલાવી હોંકારો દે જે રે –
આવકાર મીઠો…..આપજે રે જી…. [3]
‘કાગ’ એને પાણી પાજે….
સાથે બેસી ખાજે…… રે…. (2)
એને ઝાંપા એ સુધી તું મેલવા જાજે રે –
આવકાર મીઠો…..આપજે રે જી…. [4]
સહવાસ
સહવાસના પડઘામાં અબોલો રહી જાઉં
ઘરમાં જ વસું તોય ભટકતો રહી જાઉં
જો પ્રેમ મળે છે તો પ્રતિબિંબની જેમ
પાણીમાં પડું તોય હું સુક્કો રહી જાઉં
અમર મુક્તકો
જે મસ્તી હોય આંખોમાં સુરાલયમાં નથી હોતી
અમીરી કોઈ અંતરની મહાલયમાં નથી હોતી
શીતળતા પામવાને માનવી તું દોટ કાં મૂકે?
જે માની ગોદમાં છે એ હિમાલયમાં નથી હોતી
Thursday, April 23, 2009
Gujarati Scraps
ઝરણાં બનીને પહાડ ઓગળતા રહ્યા
આપણે માધ્યમ વિના મળતા રહ્યા
પાંદડુ થથર્યું હશે કોઇ ડાળ પર
એટલે પાછા પવન વળતા રહ્યા
આમ તો મળવાનું પણ ક્યાંથી બને
સારું છે કે સ્વપ્નમાં મળતા રહ્યા
સાવ આ તો શ્વાસ જેવું લાગે છે
એટલે આ જીવમાં ભળતા રહ્યા
Thursday, April 16, 2009
એક ક્ષણ
હસતા નાચતા ગાતા વિતાવીએ જીવનની આ ક્ષણ
એક એક ક્ષણને જોડી બનાવીએ જીવન માત્ર એક ક્ષણ
જોજનો દૂર છે જાવું ચાલ ઉઠાવીએ એક ડગલું આ ક્ષણ
એક એક ડગલું જોડી પહોંચતા લાગશે માત્ર એક ક્ષણ
ના જો આગળ ના જો પાછળ જોઇ લે મન ભરીને આ ક્ષણ
પલક ઝપકતા વીતી જાશે જીવી લે મન ભરીને માત્ર એક ક્ષણ
બદલાય મોસમ બદલાય રસ્તા ના બદલાય કદી આ ક્ષણ
ઘૂઘવાતા આ મહાસાગરમાં તરવા નૌકા છે માત્ર એક ક્ષણ
ક્યારેક મીઠી ક્યારેક તીખી ક્યારેક ખાટી લાગતી આ ક્ષણ
અવિરત અવિનાશી તોયે લાગતી સાવ નોખી હરેક ક્ષણ
ક્ષણનો મહિમા ક્ષણની ગરિમા ક્ષણના સર્વ આ લક્ષણ
જાણશે જે સમજશે એ ક્ષણમાં બુદ્ધના હરેક આ લક્ષણ
બંધ આંખે હેતુ વાંચો છો તમે
Tuesday, April 14, 2009
મૃગજળની માયા છોડીને, જળ સુધી જવું છે, અમને જે છેતરે છે, એ છળ સુધી જવું છે.
પરિણયને એક વાર પાછા વળી જવાનો વિચાર આવી ગયો. પણ પછી એને લાગ્યું કે એ જે સમસ્યાથી ધેરાઇ ગયો છે એમાંથી એક માત્ર આ જાસૂસ જ એને બચાવી શકશે અને કદાચ એ નહીં બચાવી શકે તો પણ બીજું નુકસાન તો નથી જ થવાનું ને! વધુમાં વધુ થોડાક પૈસા પાણીમાં પડી જશે. માટે અહીં સુધી આવ્યો છું તો આ જનક જાસૂસને મળી તો લેવું જ.
એ બારણું હડસેલીને અંદર પ્રવેશ્યો. એ પ્રતીક્ષાકક્ષ હતો. પરિણય એની સજાવટ જોઇને ડઘાઇ ગયો. એક દીવાલ ઉપર પોસ્ટરો જ પોસ્ટર ચોંટાડેલા હતા. જગતભરમાં બનતા તમામ જાતના અપરાધોના ચિત્રો. ખૂન, હત્યા, અકસ્માત, બળાત્કાર, અગ્નિદાહ વગેરે વગેરે. બીજી દીવાલ ઉપર અસ્ત્રો, શસ્ત્રો અને જાત -જાતનાં ઘાતક ઓજારોના ચિત્રો હતા.
સામેની દીવાલ ઉપર જેમ્સ બોન્ડનું વિશાળ પોસ્ટર લગાડેલું હતું. એની છેક નીચે એક ટેબલની પાછળ ખુરશીમાં એક કદરૂપો માણસ રિસેપ્શનિસ્ટ તરીકે બેઠેલો હતો. એના જમણા ગાલ ઉપર રૂઝાયેલા ઝખમનો મોટો ચીરો પડેલો હતો. કમરામાં ખૂબ મંદ ઉજાસ હતો. આને કારણે વાતાવરણ વધારે બિહામણું લાગતું હતું. આ વાતાવરણને વધારે ડરામણું બનાવવાનું કામ પેલા ચીરાયેલા ગાલવાળા રિસેપ્શનિસ્ટે કર્યું, ‘બોસને મળવું છે? એપોઇન્ટમેન્ટ લીધેલી છે?’ એનો ઘોઘરો અવાજ સાંભળીને પરિણયને ત્યાંથી નાસી છૂટવાનું મન થઇ આવ્યું, પણ ફરીથી એની સમસ્યાએ એને અટકાવી લીધો.
‘હા, મારે સાહેબની સાથે ફોન પર વાત થઇ ગઇ છે. તમે ત્યારે ઓફિસમાં હાજર ન હતા, એટલે સીધી એમની સાથે જ.’
‘ઠીક છે, તમે અંદર જઇ શકો છો.’ પરિણય ઝપાટાભેર અંદર ઘૂસી ગયો. વિશાળ કમરાની વચ્ચોવચ જાસૂસ જનકરાય ઝીરો ઝીરો એઇટ બેઠા હતા. એરકન્ડિશન્ડ ઓફિસમાં એ ગરમ કોટ ચડાવીને બેઠા હતા. આંખો પર કાળા રંગના ગોગલ્સ હતા. હોઠો વચ્ચે નાની હોકલી જેવી પાઇપ હતી, જેમાંથી તમાકુની સુગંધ અને ધુમાડાની દુર્ગંધ એક સાથે ઊઠી રહી હતી. એણે પાઇપ પીતાં-પીતાં શબ્દો બહાર ફેંકયા, ‘બી સીટેડ, મિ.પરિણય પુરોહિત. બોલો, હું તમારી શું સેવા કરી શકું?’
‘હું... મને... તમે...’ પરિણય થોથવાઇ ગયો. એ નક્કી કરી શકતો ન હતો કે આ જનક જાસૂસ એની મદદ કરી શકશે કે નહીં.
‘તો તમારા મનમાં અમારી એબિલિટી વિશે શંકા છે, રાઇટ?’ જનક જાસૂસે પહેલા જ ઘા મારીને પરિણયને ચીત્ત કરી દીધો, ‘બટ યુ શૂડ નોટ વરી. મારા નામની પાછળ આ ઝીરો ઝીરો એઇટ એમ ને એમ નથી લગાડયું.’ ‘હું એ જ વિચારતો હતો. જેમ્સ બોન્ડને ઝીરો ઝીરો સેવન કહેવાય છે, એ તો હું જાણું છું, પણ આ એઇટ?’
‘બહુ સીધી વાત છે. અમે જેમ્સ બોન્ડ કરતાં પણ એક ડગલું આગળ છીએ. જે કામ એનાથી ન થાય તે અમે કરી આપીએ છીએ. બોલો, તમારો શું પ્રોબ્લેમ છે?’ આટલું બોલીને જનક જાસૂસે ધુમાડો છોડયો.
‘મારો પ્રોબ્લેમ બહુ અજીબો-ગરીબ છે.’ પરિણયે હિંમત એકઠી કરી, ‘મારું લગ્ન આજથી ત્રણેક મહિના પહેલાં થયું. મારી પત્ની ભીનાશ નખશીખ નિતાંત સુંદર યુવતી હતી. આજે પણ છે. પણ પરણીને એ સાસરે આવી ત્યારથી જ એનું વર્તન કંઇક વિચિત્ર લાગી રહ્યું હતું. એને ઘરકામમાં સહેજ પણ રસ પડતો ન હતો. રસોડું, કચરા-પોતા, કપડાં-વાસણ વગેરે બધું જ મારી મમ્મી સંભાળી લેતી હતી. દિવસની વાત જવા દો, ભીનાશને તો રાત સાચવવામાં પણ રસ ન હતો. ત્રણ મહિનામાં ભાગ્યે જ અમે બે-ચાર વાર...’ પરિણયનો અવાજ મંદ થઇ ગયો.
‘એની ફિઝિકલ પ્રોબ્લેમ વિથ યુ?’ મૂછ્છડે ધુમાડો છોડયો.
‘ના, જરા પણ નહીં. મને જયારે પણ ક્રિકેટમેચમાં રમવાની તક મળી, મેં સેન્ચૂરી જ ફટકારી હતી. પણ ભીનાશ મારા ઘરમાં ખુશ દેખાતી ન હતી. આખરે એ એના મા-બાપના ઘરે ચાલી ગઇ. રક્ષાબંધનના તહેવાર નિમિત્તે એ ગઇ એ ગઇ. પાછી આવી જ નહીં.’
‘તમે એને ફોન કર્યો? એને મનાવવાની કોશિશ કરી?’
‘એ ફોન જ નથી ઉઠાવતી. રૂબરૂ જવાનો તો સવાલ જ પેદા થતો નથી. અમે કેટલાંક વચેટિયા સગાઓને મોકલ્યા, તો જાણવા મળ્યું કે ભીનાશ હવે કયારેય સાસરીમાં આવવા તૈયાર નથી.’
‘તો પછી છૂટાં થઇ જાવ! આવી કોરી નદીમાં ભીનાશ શોધવાનો કોઇ મતલબ નથી.’ ‘પણ એ ડિવોર્સ આપવાનીયે ના પાડે છે.’ પરિણય રડમસ થઇ ગયો, ‘મારી ખરી સમસ્યા આ જ છે. ભીનાશ કશું જ બોલતી નથી. એને મારી સાથે રહેવુંયે નથી અને છૂટા પણ થવું નથી.’
‘આ આખાયે મામલામાં અમારી જરૂર કયાં પડી?’ જાસૂસ જનકે પાયાનો પ્રશ્ન પૂછી નાખ્યો. ‘મને એક બાબતની શંકા જન્મી છે, મારી ભીનાશનો જરૂર કોઇ ભૂતકાળ હોવો જોઇએ. એને કોઇની સામે લફરુ હોય તો જ એ મારી સાથે આવું રુક્ષ વર્તન કરે. આ લગ્ન પણ એણે ઢાલ તરીકે જ કર્યું હોવું જોઇએ. કદાચ એનો પ્રેમી પરણેલો હશે. એટલે ભીનાશ પણ પરણી ગઇ. હવે એ પિયરમાં રહીને પેલા લફરાની સાથે ગુલછરાર્ ઉડાવતી હશે.’
‘મારો સવાલ હજુ પણ એ જ છે : આમાં અમે કયાંથી આવ્યા?’
‘તમારે એ શોધી કાઢવાનું છે કે ભીનાશનાં ટાંકા કોની સાથે ભીડાયેલા છે. તમારો જાસૂસ દિવસ-રાત ભીનાશનો પીછો કરીને, એની આવન-જાવન પર નજર રાખીને, એ કોને-કોને, કયારે અને કયાં એકાંતમાં મળે છે એ વાતની માહિતી એકઠી કરશે. એ બેયનાં મિલનના ફોટા પાડશે અને મારા હાથમાં સોંપશે. એ માટે જે કંઇ ફી થશે તે ચૂકવવા હું તૈયાર છું.’
‘આમ કરવા પાછળનો ઉદ્દેશ?’
‘છૂટાછેડા. જો ભીનાશને મારા ઘરમાં આવવામાં રસ ન હોય તો મને પણ એનામાં રસ નથી. અદાલત પુરાવા માગે છે. જે તમારે મને લાવી આપવાના છે. પછી એ એનાં રસ્તે અને હું મારા રસ્તે.’ પરિણયે વાત પૂરી કરી. જાસૂસ જનકે એનું કામ સ્વીકારવા માટે આગોતરી રકમ માગી લીધી અને પછી એને હૈયાધારણ આપી, ‘આ તો અમારા માટે ડાબા હાથનો ખેલ છે. અઠવાડિયામાં જ કામ પૂરું થઇ જશે. તમે આવતા શનિવારે આવો.’
એક અઠવાડિયું પરિણયે માંડ-માંડ વિતાવ્યું. બીજા શનિવારે જાસૂસ સમ્રાટ જનકની ઓફિસમાં પહોંચી ગયો. ‘તમારું કામ થઇ ગયું છે. અમારા બાહોશ એજન્ટે આખી સી.ડી. ભરાય એટલા ફોટોગ્રાફસ પાડી લીધા છે. તમારી શંકા સાચી પડી છે. રોજ બપોરના સમયે તમારી રૂપાળી પત્ની બની-ઠનીને એનાં પ્રિયતમને મળવા માટે બહાર નીકળે છે. સૂમસામ બગીચામાં, રેસ્ટોરન્ટના એકાંત ખૂણાઓમાં, સિનેમા હોલના અંધારામાં અને બદનામ હોટલોના બંધ કમરાઓમાં.’
‘બસ! બસ! મારાથી વધારે નહીં સાંભળી શકાય. એ સી.ડી. મારા હાથમાં મૂકો અને જે ખર્ચ થયો હોય તે.’ પરિણય તસવીરોવાળી સી.ડી. લઇને ઓફિસના પગથિયાં ઊતરી ગયો. એ એટલો બધો આવેશમાં હતો કે સીધો જ એના સસરાની ઓફિસમાં પહોંચી ગયો. એના સસરા ભવાનીશંકર શેરબજારના બહુ મોટા ખેલાડી હતા. માલદાર હતા. પરિણયે જતાં વેંત પેલી સી.ડી. સસરાજીના ટેબલ પર ફેંકી, પછી લલકાર કર્યો, ‘જુઓ, તમારી રાજકુંવરીનાં પરાક્રમો!’
ભવાનીશંકરનું લેપટોપ એમની બાજુમાં જ પડેલું હતું. એમણે સી.ડી એની અંદર ભરાવીને ફોટોગ્રાફસ જોવાનું શરૂ કર્યું. એ સાથે જ સસરો-જમાઇ ચોંકી ઊઠયા. ‘અરે! આ શું?’ ભવાનીશંકર રાડ પાડી ઊઠયા, ‘આ તો ભાનુ છે! તમારી સાસુ. મારી ઘરવાળી. એ આવી ચારીત્ર્યહીન છે?! ઓહ્, એણે મને આખી જિંદગી છેતર્યો! હું એને નહીં છોડું. જમાઇરાજ, થેન્ક યુ વેરી મચ. આ પુરાવાઓ લાવી આપવા બદલ તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર.
આના આધાર પર હું ભાનુમતીથી છુટાછેડા મેળવી શકીશ. એની ટાપટીપ અને ફીગર જાળવી રાખવાના ધખારા જોઇને બધાં એના વખાણ કરતા હતા કે મા અને દીકરી જાણે બહેનો હોય એવી જ લાગે છે! હવે મને ખબર પડી કે એની યુવાનીનાં છોડને કોણ પાણી પાતું હતું! હવે એની ખેર નથી.’ ભવાનીશંકર એમના માથાના વાળ ખેંચી રહ્યા હતા અને પરિણય વિચારી રહ્યો હતો કે આ શું થઇ ગયું! પોતાનું ઘર સાંધવાના પ્રયાસોમાં એ સસરાજીનું ઘર ભાંગી બેઠો! (શીર્ષક પંકિત : ‘કાયમ’ હઝારી)
Monday, April 13, 2009
Shayari
Jeevan Ma Tara Vagar Kai Nathi,
Tara Prem Vagar Maro Prem Kai Nathi,
Hu Vichar Ma Khoyo Chu Tara,
Ke Mara Vichar Tari Yaad Vagar Kai Nathi,
Hu Koi Divas Eklo Betho Nathi,
Badhani Sanghat Koidi Ne Rehto Nathi,
Pipada Niche Araam Karo Chu,
Ke Tara Sapna Vagar Mane Araam Nathi,
Pankhiyo Madhur Saad Chede Che,
Magar Tari Awaz Vagar Eno Saad Kai Nathi,
Maara Lagan Bhale Na Thaya Tari Hare,
To Mara Jeevan Ma Tara Vagar Kai Nathi !
Hu Gujarati Chu, Pan Saro Gujarati Kavi Nathi,
Mane Ash Ache Tamne Pasand Padse,
Ne Mari Koshish Tamara Mate Bekaar Nathi !!!!
Shayari
Na sarovar ma dubya , na samandar ma dubya.
Dubi gaya tamari ankho ni jheel ma,
Ek jotish ni kaheli vaat che,
Mane sacche j pani ni ghaat che…
Aa prem ni ramat pan kamaal che
haar hoy ke jeet ek sarkhi dhamal che
nirala ena niyam,nirali eni chaal che
harela to thik tema jeetela pan behaal che…
Lakhi lejo hatheli ma naam maru,
sneh na desh ma che dhaam maru
Koik divas jo taras lagse tamne,
hatheli thi pani pita yaad aavse naam maaru.
Sagar puche reti ne : Bhinjvu tane ke kem?
Sagar puche reti ne : Bhinjvu tane ke kem?
Reti mann ma roi padi : Aam kai puchi puchi ne thata hase prem
jane chhe chata anjan bane chhe ,
aevi rite shu kam mane heran kare chhe ,
mane puche che ke tane shu game chhe ,
kavi rite kahu ke mane to tu game chhe
Thursday, April 9, 2009
એક દૂજે કે લિએ – અવંતિકા ગુણવંત
[1] એ જિંદગી જીવવાની કલા જાણે છે
ઋષભ મુંબઈથી કન્યાની પસંદગી માટે એના ગામ આવ્યો. મામી બોલ્યાં : ‘શહેરની એકે છોકરી નજરમાં ન આવી તો છેક અહીં છેવાડાના ગામમાં આવ્યા ? અહીંની છોકરી તમને નજરમાં ય નહીં આવે. અહીંની છોકરીને ટાપટીપ બહુ ન આવડે, પટ પટ બોલતા ન આવડે, થોડી શરમાળે હોય. તમે તો મોટા સર્જન ડૉક્ટર. કેવો તમારો ફલેટ, ત્યાં અહીંની ઊછરેલી શોભતી હોય ?’
મામા બોલ્યા : ‘બહેન કહેતાં હતાં કે કેવી કેવી ડૉક્ટર છોકરીઓ આવે છે, ઋષભ જેટલું જ ભણેલી, કમાતી ને વળી રુઆબદાર, રૂપાળી પરંતુ ઋષભ કહે છે ઘરમાં હું એક ડૉક્ટર છું તો બસ છે. મારે ડૉક્ટર નહીં કલાકાર છોકરી જોઈએ છે.
બનેવી કહેતા હતા કે, ‘આવું સાંભળ્યું ને કલાકાર છોકરીઓની લાઈન લાગી ગઈ. કોઈને ગાતાં આવડે, કોઈને નાચતાં તો કોઈને ચીતરતાં. એ બધીઓનાં નામનાં સિક્કા પડે, છાપામાં ફોટા આવે, પણ ભાઈસાહેબને એકે પસંદ ન પડે. કહે છે મારે તો જેનો આત્મા કલાકારનો હોય, જેનાં રૂંવેરૂંવેથી સૌમ્યતા ને શીતળતા પ્રગટતી હોય એવી જીવનસાથી જોઈએ. એ છોકરી જીવન જીવવાની કલા જાણતી હોવી જોઈએ.’ મામાએ એમનું કહેવાનું પૂરું કર્યું એટલે મામી બોલ્યાં : ‘જુઓ ભાઈ, આ મયૂરી તમને પસંદ પડે તો એના તો ભાગ્ય જ ખૂલી જશે. છોકરી ખોટી નથી.’
ઋષભ મામા-મામી સાથે મયૂરીના ઘરે પહોંચ્યો. આંગણામાં પગ મૂક્યો ને એને ઘર ગમી ગયું. નાનું એક માળનું એ ઘર હતું. એ હતું એના કરતાં ય નીચું દેખાતું હતું, કારણ કે પ્લીન્થ ઊંચી ન હતી ને છત સાવ નીચી હતી. ચારેબાજુ ફૂલછોડના ક્યારાઓ હતા. વાતાવરણમાં મધુરતા અને તાજગીનો અહેસાસ થતો હતો. ઘરમાં મયૂરીનાં દાદા, દાદી, મમ્મી, પપ્પા તથા એક કુંવારા ફોઈ હતાં. આગલી રૂમમાં જ ત્રણેક કબાટો હતાં જેમાં પુસ્તકો જ પુસ્તકો હતાં. ભીંતો પર પેઈન્ટિંગો હતાં. ઋષભ મયૂરીને એકાંતમાં મળ્યો ત્યારે બોલ્યો : ‘તમારા ઘરનું વાતાવરણ કેવું અલગ છે ! એકદમ શાંત છતાંય ભર્યું ભર્યું અને જીવંત.’
‘તમને ગમ્યું ?’ મયૂરીએ પ્રેમાળ સ્નિગ્ધ કંઠે પૂછ્યું.
‘હા’ ઋષભ બોલ્યો. વાતનો દોર સાધતાં મયૂરીએ પૂછ્યું, ‘અને બીજું શું શું ગમ્યું ?’ ઋષભ મયૂરીના વાકચાતુર્યં અને સાહજિક સરળ વર્તનથી પ્રસન્ન થઈ ગયો. કેવી સ્વાભાવિકતાથી નિ:સંકોચ છતાં પૂરા વિવેકથી મયૂરી વાત કરે છે. એ હસી પડ્યો ને નિખાલસતાથી બોલ્યો, ‘મને તમે ગમ્યાં અને આ સવાલ હું તમને પૂછી શકું ને ? તમને હું ગમ્યો ?’
ઋષભના સવાલનો જવાબ આપવાના બદલે મયૂરી બોલી, ‘તમે મારી સાથે કોઈ લાંબી વાત ન કરી, પ્રશ્નો પૂછી પૂછીને મારો તાગ મેળવવા મથ્યા નહીં ને સીધો નિર્ણય લઈ લીધો અને તમારા ઘરનાં સાથે ચર્ચાવિચારણા કર્યા વિના પ્રગટ કરી દીધો !’
‘તમને કોઈ પ્રશ્નો પૂછવાની જરૂરત જ ક્યાં છે ? તમારો પરિચય તો તમને જોતાંવેંત મળી જાય છે. તમારો આ હાસ્યમંડિત ચહેરો, તમારી આંખોના મૃદુ ભાવ, તમારી વેશભૂષા, તમારું બોલવું, ચાલવું, આ અવાજ. મેં કલ્પના કરી હતી એના કરતાંય તમે વધારે સુંદર છો, મનમોહક છો. મારે ઘરમાં કોઈને પૂછવાની જરૂર નથી, કોઈનો અભિપ્રાય જાણવાની જરૂર નથી. મમ્મીપપ્પાએ બધું મારી પર છોડ્યું છે. મારા હૃદયે મને મંજૂરી આપી દીધી છે.’ મયૂરી ઋષભની નિર્દંભ ભાવુકતા પર વારી ગઈ. એણે ઋષભને એવું ય ન પૂછ્યું કે તમારા આ ભાવ જિંદગીભર રહેશે ને ? મયૂરી બુદ્ધિશાળી છે પણ શંકાશીલ નથી. લાગણી અને તર્કનું સમતોલન સાચવીને એ જીવનારી છે. ક્યાં હૃદયનું અને ક્યાં બુદ્ધિનું કેટલું સાંભળવું એ જાણે છે. લાંબી ચર્ચા કર્યા વિના બેઉએ એકબીજાને સમસ્ત હૃદયથી પસંદ કરી લીધાં.
મયૂરી બોલી, ‘મારા દાદાજી કાયમ કહે છે તમારા માટે જે પાત્ર નિર્માણ થયું હોય એને વ્યવહારિક બુદ્ધિથી મૂલવવાની કે ટકોરા મારીને એની ખાતરી કરવાની કોઈ જરૂરત નથી. તમે જુઓ ને એ પાત્રને ઓળખી જશો, હ્રદય જ પોકારી પોકારીને તમને આ વાત કહેશે, માત્ર એ સાંભળવા માટે તમારા કાન સરવા જોઈએ. તમારું ચિત્ત શાંત, કોલાહલશૂન્ય જોઈએ.’
આવો જ કિસ્સો છે વાસવી અને મોહિતનો. અમેરિકા સેટલ થયેલો ઍન્જિનિયર મોહિત ઈન્ડિયા પરણવા આવ્યો ત્યારે એનાં માબાપે ઍન્જિનિયર, ફાર્માસીસ્ટ અને ડૉક્ટર છોકરીઓ જોઈ રાખી હતી. દુનિયાના કોઈ પણ દેશમાં વસી શકે એવી પાવરફૂલ અને બહિર્મુખી એ છોકરીઓ હતી. આજકાલ પરદેશથી આવનાર છોકરાઓ કે છોકરીઓ આવા ડિગ્રીધારી જીવનસાથીને પસંદ કરે છે. આવાં પાત્રોની પસંદગીમાં ભૌતિક લાભની ગણતરી હોય છે. પસંદ કરેલું પાત્ર મબલખ કમાશે એવી ધારણા હોય છે. પરંતુ મોહિતે ટૅકનિકલ ભણેલી નહીં પણ સાયકૉલોજી સાથે ગ્રેજ્યુએટ થયેલી વાસવીને પસંદ કરી. અમદાવાદમાં ઊછરેલી ને ગુજરાતી માધ્યમમાં ભણેલી વાસવીને ફટાફટ અંગ્રેજી બોલતાં ય નહોતું આવડ્યું. એ બુદ્ધિમતી હતી પણ સંકોચશીલ હતી. તો શું જોયું મોહિતે વાસવીમાં ? મોહિતને તો એક પ્રેમાળ ઉષ્માભરી પત્ની જોઈતી હતી, જેનો હેતભર્યો સંગ અને કાળજી એને રોજેરોજ મળી રહે. મોહિત કહે છે સગાં, સ્વજનો, મિત્રો અને આપણા દેશથી દૂર રહેનાર મારા જેવા માટે તો પત્ની જ બધાંની ખોટ પૂરી કરનાર હોવી જોઈએ. એની પાસેથી ભરપૂર પ્રેમ મળે, પછી મારી કોઈ વિશેષ માગ નથી. હા, વાસવીને ઈચ્છા હશે તો એ આગળ ભણશે, કમાશે. એના વિકાસ માટે એને જે યોગ્ય લાગે તે કરશે, બધામાં મારો ટેકો હશે. બસ, મારે તો એક એવી જીવનસાથી જોઈએ છે, જેની સાથે હું તાદાત્મ્ય અનુભવું ને અમારા બેઉનાં જીવન ભર્યાં ભર્યાં થાય.
હજી આજેય ઘણાં યુવાનોને પરંપરાગત શાંત જિંદગી ગમે છે. એમને પૈસાની કમાણી કરતાં ય ભર્યા ભર્યા ગૃહસ્થજીવનનો મોહ હોય છે. પુરુષની જેમ જ સ્ત્રી જીવનસાથી કમાય ને બેઉ જણ ભેગાં થઈને ધન એકઠું કર્યા કરે એવી કોઈ લાલસા એમને નથી હોતી. એમના જીવનમાં પૈસા સિવાય પ્રેમની વધારે મહત્તા હોય છે.
હા, સ્ત્રી બહાર નીકળે. બહારની દુનિયાના પડકારો ઝીલીને પોતાનું દૈવત બતાવી દે એ ગમે છે. એમાં તેઓ પૂરો સહકાર આપે છે. સાથે સાથે સ્ત્રી એનું પોતાનું નાજુક કોમળ પ્રેમાળ હૃદય પણ સાચવે, ઘરમાં એની હૂંફ વર્તાય એવું પણ ઈચ્છે છે. આમ સ્ત્રી પાસે ઘણી અપેક્ષાઓ રખાય છે. એને દરેક કાર્યમાં સહયોગ આપવા પુરુષ તૈયાર રહે છે. એ તંદુરસ્ત સમાજ માટે બહુ સરસ એંધાણ છે. આવી દષ્ટિ રહેશે તો જ કુટુંબો પ્રફુલ્લિત રહેશે.
.
[2] પ્રતીક્ષામાં નીરવે શું જોયું ?
પ્રતીક્ષાને જોઈને વિચાર આવે કે સામાન્ય દેખાવની સીધીસાદી છોકરીને કોણ પસંદ કરશે ? નથી એને ટાપટીપ આવડતી, નથી બોલવા-ચાલવાની છટા, સાવ સરળ છોકરી છે. હા, એ ઘરકામમાં હોશિયાર ને લાગણીવાળી છે પણ એ એને જોવા આવનારને પ્રથમ નજરે કેવી રીતે ખબર પડે ? અને ખબર પડે તો ય હવે માત્ર ઘરકામની આવડત કે લાગણીને કોણ પૂછે છે ? બધાંને સ્માર્ટ રૂપાળી છોકરી જોઈએ છે. એનાં માબાપને પણ એની ચિંતા રહેતી હતી. કેટલાય ઠેકાણેથી ના પડી હતી. ભાંગેલા હૈયે પણ એમના પ્રયત્ન ચાલુ જ હતા.
એક દિવસ નીરવ એને જોવા આવ્યો. નીરવ એમ.કોમ થયેલો ને બે ઠેકાણે જૉબ કરીને સારું કમાતો ને દેખાવમાં સ્માર્ટ અને હસમુખો હતો. એને જોઈને પ્રતીક્ષાને થયું કે આવા રૂપાળા છોકરાને મમ્મીપપ્પા શું કામ બોલાવતાં હશે ? આવો સરસ છોકરો તો મને ના જ પાડશે. પણ સૌના આશ્ચર્ય વચ્ચે નીરવ તરફથી હા આવી. કોઈએ નીરવને કહ્યું : ‘પ્રતીક્ષા કરતાં ક્યાંય સુંદર છોકરીઓ તને મળત. આવી ગાંગલીને શું હા કહી ? એનામાં તેં શું જોયું ?’
નીરવ બોલ્યો : ‘એક સ્ત્રીમાં જે જોઈએ એ બધું જ એનામાં છે. હું એને જોવા ગયો ત્યારે મારી સાથે મમ્મી હતી ને સાથે ભાભીનો બે વર્ષનો બાબો સત્યમ હતો. સત્યમને શરદી અને કફ હતાં. એણે નાસ્તો કર્યો ને તરત ત્યાં ઊલટી કરી. હું ને મમ્મી એકદમ સંકોચ પામી ગયાં હતાં, પરંતુ પ્રતીક્ષાએ કેટલી સાહજિકતાથી બધું સાફ કર્યું. સોફા-કારપેટ બધું બગડ્યું હતું પણ એના મોં પર જરાય અણગમો નહીં, સૂગ નહીં. પ્રતીક્ષાનાં મમ્મી ય કેટલાં ખાનદાન. એ કહે, હોય છોકરાંને તો આવું થાય. સારું થયું એનો કફ નીકળી ગયો. હવે એ સાજો થઈ જશે.’ એમના બોલવામાં ક્યાંય બનાવટ ન હતી. એમનાં સોફા-કારપેટ બગડ્યા એનો જરાય કચવાટ નહીં.
હું પ્રતીક્ષાને એકાંતમાં મળ્યો ન હતો. અમે બેઉએ વાત કરી ન હતી. મેં એને હા કહી ન હતી, એ મારું મન જાણતી ન હતી ત્યારે અમે માત્ર મહેમાન જ હતાં, મહેમાનને આવી રીતે સાચવનાર સ્નેહાળ, સેવાભાવવાળી છોકરી દીવો લઈને શોધવા જઈએ તો ય નથી મળતી. પ્રતીક્ષા લાગણીશીલ છે, વિવેકી છે, ફરજના ભાનવાળી છે, સમજદાર અને ઠરેલ છે. જીવનસાથીમાં આનાથી વધારે શું જોઈએ ! બાહ્યરૂપનો મને કદી મોહ નથી થયો. એ કેટલી સરળ અને આડંબરહીન છે. મારી સાથે મમ્મી હતી. મમ્મી ઘરડી નથી. એ સત્યમને સાફ કરી શકતી હતી. ઘેર ભાભી હોય તો ય મમ્મી જ સત્યમને નવડાવે છે, સત્યમ મમ્મીનો જ હેવાયો છે પણ પ્રતીક્ષામાં એવી તો કઈ આવડત, કેવી ખૂબી કે સત્યમે એની પાસે બધું સાફ કરાવ્યું. એને જરાય અજાણ્યું ન લાગ્યું. બાળક માણસને બહુ સારી રીતે ઓળખી શકે છે. એ ક્ષણે જ મારા હૈયામાંથી પ્રતીક્ષા માટે હા નીકળી હતી. આવી છોકરી હોય તો હું એકલો જ નહીં, મારું આખું કુટુંબ સચવાય. ઘણાં ઘરોમાં રૂપાળી, હોંશિયાર, બાહોશ પુત્રવધૂ હોય છે તોય માબાપ દીનહીન, લાચાર, ઓશિયાળાં થઈને એક ખૂણામાં બેસી રહ્યાં હોય છે. મને આવું ન ગમે. મને વિશ્વાસ છે પ્રતીક્ષાના રાજમાં મારાં મમ્મીપપ્પા કદી ઓશિયાળાં કે લાચાર બનીને નહીં જીવે. એમનાં હૈયાં સૂનકારનો અનુભવ નહીં કરે.
કેટલાય યુવાનો જીવન વ્યવસ્થિત જીવી શકાય, કુટુંબ ને ઘર બરાબર સચવાઈ શકે માટે સંસ્કારી, સદગુણી અને ખાસ તો નમ્ર છોકરી પસંદ કરે છે. જે છોકરીઓ ગૃહિણી થવામાં ગૌરવ સમજતી હોય ને અહમવાળી ન હોય, એ છોકરીઓ ભલે દેખાવે મનમોહક કે આકર્ષક ન હોય, પણ એમનું ભીતર ભાવનાશીલ હોય છે. તેઓ બીજાને સુખી કરવામાં માને છે. સદભાવ અને સર્વ પ્રત્યેનું હેત એમના ચહેરાને અનેરી શોભા આપે છે. હા, એ સૌંદર્ય જોવા દષ્ટિ જોઈએ.
Monday, April 6, 2009
થોડું હસી લો….!
[1] મુંબઈની લોકલ ટ્રેનનો એક અનુભવ
મુંબઈના આ માનવ-મહેરામણમાં જો ગામડાની કોઈ અહીંના ધમાલિયા જીવનથી તદ્દન અજાણ અને બિનઅનુભવી વ્યક્તિ આવી ચડે તો તેણે અનેક હાડમારીઓ અને મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડે છે. આવા જ એક તાજા અનુભવમાં બિચારા એક યુવાનને લોકલ રેલગાડીમાં મુસાફરી કરતા મુંબઈગરાઓના વધુ પડતા ઉત્સાહી અને મદદરૂપ થવાના સ્વભાવનો ભોગ બનવું પડ્યું. આપણો આ હીરો, પુણેનો એક યુવાન, માટુંગા જવા માટે મુંબઈ લોકલ પકડે તો છે, પણ જેમ ટ્રેન અને નસીબનું હંમેશા બનતું હોય છે તેમ જ ભૂલથી એ ટ્રેન ફાસ્ટ નીકળે છે અને તે માટુંગા સ્ટેશને ઊભી રહેતી નથી. આપણો હીરો તેને પોતાની ભૂલ સમજાતાં બેબાકળો બની જાય છે. પણ ટ્રેન તો ચાલુ થઈ ગઈ હોય છે એટલે તે મૂંઝાઈ જાય છે.
તેની દશા જોઈને એક દયાળુ સહમુસાફરે તેને મદદ કરવાનું નક્કી કર્યું. તે મુસાફર છેલ્લાં છ વર્ષથી આ જ ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતો હતો તેથી તેને જાણ હતી કે રોજ એ ટ્રેનની ગતિ માટુંગા સ્ટેશન આવતાં અતિશય ધીમી પડી જતી. આથી પોતાના એ સ્વાનુભવ અને નિરીક્ષણ મુજબ તેણે આપણા હીરોને ગાડી માટુંગા પાસે આવે કે તરત ચાલુ ટ્રેને ઊતરી જવા કહ્યું. તેણે પાછી એમ પણ સલાહ આપી કે ચાલુ ટ્રેનમાંથી ભુસ્કો માર્યા બાદ તેણે એકદમ ઊભા ન રહી જવું અને ટ્રેન સાથે જ તેની ગતિની દિશામાં જ થોડું દોડ્યા પછી અટકવું.
જેવું માટુંગા સ્ટેશન આવ્યું કે ખરેખર ટ્રેનની ગતિ ધીમી પડી અને આપણા હીરોએ પેલા મદદગાર મુસાફરની સલાહ મુજબ ચાલુ ગાડીમાંથી ભુસ્કો માર્યો પણ ખરો, ફક્ત ભૂલ એણે એટલી કરી કે ટ્રેનથી થોડે અળગા થઈ દોડવાની જગ્યાએ એણે ટ્રેનની લગોલગ જ દોડ્યા કર્યું. હવે બન્યું એમ કે આપણો હીરો દોડતાં દોડતાં આગળના ડબ્બા સુધી પહોંચી ગયો અને એ ડબ્બાનાં મુસાફરોએ તેને આટલી બધી મહેનત કરતો જોઈ ધારી લીધું કે તેને ટ્રેન પકડવી છે ! આથી એમણે તેને બાવડું ઝાલી ડબ્બામાં અંદર ખેંચી લીધો. તેના બદનસીબે તરત ગાડીએ ઝડપ પકડી લીધી અને માટુંગા પસાર થઈ ગયું. એ નવા ડબ્બાના મુસાફરોએ તો તેને ગાડીમાં સફળતાપૂર્વક ચડી જવા બદલ અભિનંદન પાઠવ્યા. ત્યારે તેણે એ બધાને જણાવ્યું કે કઈ રીતે એ બધાએ તો ઊલટું તેની બધી મહેનત પર પાણી ફેરવી નાખ્યું હતું !
તેના પાછળ ડબ્બાવાળા મુસાફરો, જેમણે આ બધો ‘ડ્રામા’ જોયો તેઓ હસી હસીને બેવડ વળી ગયા જ્યારે આપણો હીરો દાંત કચકચાવતો રહી ગયો !!!.
[2] ચતુરાઈભર્યો જવાબ
એક વાર એક મિકેનિકે તેની ગાડી રિપેર કરવાની દુકાનમાં એક બગડેલી ગાડીમાંથી તેના એન્જિનનું સિલિન્ડર બહાર કાઢી રહ્યો હતો. ત્યાં તેની નજર તેના શહેરના ખ્યાતનામ હૃદયના ડૉક્ટર પર પડી જે તેની દુકાનમાં પોતાની ગાડી સમી કરાવવા આવ્યા હતા. તેઓ સર્વિસ મેનેજરની રાહ જોઈ રહ્યા હતા જે તેમની ગાડીમાં શું ખરાબી છે તે ચકાસવાનો હતો.
મિકેનિકે મોટેથી બૂમ પાડી કહ્યું : ‘અરે, ડૉક્ટર સાહેબ, જરા અહીં આવશો ?’ પ્રખ્યાત ડૉક્ટર, આશ્ચર્ય સાથે, મિકેનિક પાસે ગયા. મિકેનિક સમી કરી રહેલ ગાડીથી અળગો થઈ એક કપડાના ગાભાથી હાથ લૂછતાં લૂછતાં બોલ્યો :‘જુઓ, ડૉક્ટર સાહેબ, હું પણ (બગડેલી ગાડીઓનાં) હૃદય ખોલું છું, વાલ્વ કાઢી નાખું છું, તેમની મરમ્મત કરું છું. નવા ભાગ ફરી પાછા બેસાડું છું અને મારું કામ પત્યા પછી (ગાડીને) નવું સ્વરૂપ, નવું જીવન મળે છે. તો પછી આપણા કામ વચ્ચે આટલી બધી સમાનતા હોવા છતાં તમને આટલા બધા રૂપિયા શી રીતે મળે છે ?!’
ડૉક્ટર ફક્ત થોડું ઝૂક્યા અને બોલ્યા : ‘આ બધું તું (ગાડીના) ચાલુ એન્જિને કરવાનો પ્રયત્ન કરી જોજે ક્યારેક !’.
[3] થોડું હસી લો….! (કાલ્પનિક પ્રસંગ)
માઈક્રોસોફટ યુરોપ માટે નવા વડાની નિમણૂક કરવા માટે બિલ ગેટ્સે એક મોટા પસંદગી-કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું. 5000 ઉમેદવારો એક મોટા ખંડમાં ભેગા થયા. તેમાંના એક હતા આપણા કાંતિભાઈ શાહ.
બિલગેટ્સ : ‘તમારા સૌનો આવવા બદલ ખૂબ ખૂબ આભાર. હવે અહીં ફક્ત જેને જાવા પ્રોગ્રામિંગનું જ્ઞાન હોય તે જ લોકો બેસે. બાકીના જઈ શકે છે.’ 2000 લોકો ચાલ્યા જાય છે. કાંતિભાઈ વિચારે છે મને જાવા નથી આવડતું પણ જો હું અહીં બેસી રહું તો મને કંઈ નુકશાન થશે નહિ. જોઈએ તો ખરા શું થાય છે ?
બિલગેટ્સ : ‘હવે એવા લોકો જેમને ક્યારેય 100થી વધુ લોકોને સંભાળવાનો અનુભવ નથી તે આ ખંડ છોડી શકે છે.’ બીજા 2000 લોકો ચાલ્યા જાય છે. કાંતિભાઈ વિચારે છે મને કોઈ માણસ સંભાળવાનો બિલકુલ અનુભવ નથી પણ જો હું અહીં બેસી રહું તો મને કંઈ નુકશાન થશે નહિ. જોઈએ તો ખરા શું થાય છે ?
બિલગેટ્સ ; હવે એવા લોકો જેમની પાસે મેનેજમેન્ટની પદવી નથી તે આ ખંડ છોડી શકે છે. 500 જણ ખંડ છોડી ચાલ્યા જાય છે. કાંતિભાઈ વિચારે છે મારી પાસે સ્નાતક સુધીની જ પદવી છે પણ જો હું અહીં બેસી રહું તો મને કંઈ નુકશાન થશે નહિ. જોઈએ તો ખરા શું થાય છે ?
છેવટે બિલગેટ્સ કહે છે : હવે જે લોકો સેર્બો-ક્રેટ ભાષા ન જાણતા હોય તે આ ખંડ છોડી જઈ શકે છે. 498 લોકો ખંડ છોડી ચાલ્યા જાય છે. કાંતિભાઈ વિચારે છે મને સેર્બો-ક્રેટ ભાષાનો એક પણ શબ્દ આવડતો નથી છતાં આટલું બેઠો છું તો હવે અહીં જ બેસી રહેવા દે. જે થાય તે જોઈ લેવાશે. હવે ખંડમાં ફક્ત બિલગેટ્સ અને બીજા બે જણ બાકી રહે છે જેમાંના એક છે આપણા કાંતિભાઈ.બિલગેટ્સ કહે છે ; ‘તો ફક્ત તમે બે જણ છો જે સેર્બો-ક્રેટ ભાષા જાણો છો. તો હવે તમે મને એ ભાષામાં વાતચીત કરી સંભળાવશો ?’શાંતિથી કાંતિભાઈ બીજા ઉમેદવાર તરફ ફરીને બોલે છે : ‘કેમ છો ?’ (!!!)તરત બીજો ઉમેદવાર જવાબ આપે છે : ‘મજામાં….’ (!!!).
[4] એક સંવાદ…
પત્ની : ‘હું મરી જાઉં ત્યાર બાદ તમે શું કરશો ? શું તમે બીજું લગ્ન કરશો ?’પતિ : ‘ના રે ના…’પત્ની : ‘શા માટે નહિ ? શું તમને પરણવું નથી ગમતું ?’પતિ : ‘એવું નથી, લગ્ન તો મને ગમે છે.’પત્ની : ‘તો પછી તમે શા માટે બીજું લગ્ન કરવા નથી ઈચ્છતા ?’પતિ : ‘એમ ? તો હું બીજું લગ્ન કરી લઈશ’ (!!)પત્ની : (દુ:ખના હાવભાવ સાથે) ‘શું ?’પતિ : (સંભળાય તે રીતે કંટાળાભર્યો ખોંખારો ખાય છે.)પત્ની : ‘શું તમે ‘પેલી’ સાથે આ જ ઘરમાં રહેશો ?’પતિ : ‘ચોક્કસ ! આ ઘર કેટલું બધું સુંદર છે !’પત્ની : ‘શું તમે એને ફરવા પણ લઈ જશો ?’પતિ : ‘હા !’પત્ની : ‘આપણી નવી ગાડીમાં ?’પતિ : ‘બેશક એમાં જ લઈ જઈશ.’પત્ની : ‘શું તમે મારી બધી જ તસ્વીરો પણ તમારી એ ‘સગલી’ની તસ્વીરો સાથે બદલી નાંખશો ?’પતિ : ‘એમ કરવું જ યોગ્ય રહેશે !’પત્ની : ‘શું તમે તેને મારા ગોલ્ફ રમવાની પ્રિય લાકડીને પણ અડવા દેશો ?’પતિ : ‘ના…. તેને ગોલ્ફ રમવું જરાય નથી ગમતું…’પત્ની : …..(લાંબી ચુપકીદી)….પતિ : ‘હે ભગવાન !’ (આ મારાથી શું બફાઈ ગયું !)
સાર : પત્નીની ગોળ ગોળ વાતોમાં ના આવશો ! નહિતર ફસાઈ જશો !!.
[5] પૈસા…. પૈસા….. પૈસા…..
પૈસા મકાન ખરીદી શકે છે, ઘર નહિ….પૈસા ખાટલો ખરીદી શકે છે, ઊંઘ નહિ…પૈસા ઘડિયાળ ખરીદી શકે છે, સમય નહિ…પૈસા પુસ્તક ખરીદી શકે છે, જ્ઞાન નહિ…પૈસા હોદ્દો ખરીદી શકે છે, સમ્માન નહિ…પૈસા દવા ખરીદી શકે છે, આરોગ્ય નહિ….પૈસા લોહી ખરીદી શકે છે, જીવન નહિ….
પૈસો સર્વસ્વ નથી. ઊલટું એ ક્યારેક પીડા અને દુ:ખનું કારણ બની રહે છે. હું તમને આ જણાવી રહ્યો છું, કારણ કે હું તમારો મિત્ર છું, શુભચિંતક છું અને મારે તમારાં દુ:ખ અને પીડા હરી લેવાં છે. તો હવે તમારા બધા પૈસા મને મોકલી આપો જોઈએ. હું તમારાં દુ:ખ અને પીડા ભોગવી લઈશ (!) રોકડમાં મોકલાવજો… ઓકે ?.
Friday, April 3, 2009
Gujarati Poems
લાગે છે ઠોકરો ને છતાં દુઃખ થતું નથી,
બસ આ જ તારી રાહગુજર હોવી જોઇએ.
નિષ્ફળ પ્રણયનો દોષ તો દઉં હું તને મગર,
મારી ય લાગણીમાં કસર હોવી જોઇએ.
ચાલું છું એમ થાઉં છું મંઝિલથી દૂર હું,
ઊલટી દિશાની મારી સફર હોવી જોઇએ.
હટવા દો અંધકાર, એ દેખાઇ આવશે,
આ રાતમાં જ ક્યાંક સહર હોવી જોઇએ.
આ બહારનું જગત તો જૂઠાણાંનો ખેલ છે,
દુનિયા ખરી તો દિલની ભીતર હોવી જોઇએ....
Gujarat Poems
અગર રાખી શકો તો એક નીશાની છુ હું,
અને ખોઇ નાખો તો ફક્ત એક વાર્તા છુ હું,
રોકી શક્યુ ન કોઇ આ જગત મા
,એવુ એક ટીપુ આંખનુ પાણી છુ હું.આ અજાણ્યા જગત મા,
એકલુ એક સ્વપ્ન છુ,સવાલો થી મુંજાયેલો,
નાનો સરખો જવાબ છુ હું,
જે સમજી ન શકે તેને માટે "કોણ",
જે સમજી ગયા તેને માટે પુસ્તક છુ હું,
Gujarati Poems
કે જેથી જન્મ તારી આંખો મા થાય,
જીવન તારા ગાલ પર વિતે,
અને મૃત્યુ તારા હોઠો પર થાય.......
દર્દ દિલનું સાંપડે એની દવા સહેલી નથીયાતનાઓ છે નિરંતર આ વ્યથા પહેલી નથી
‘આ ઓગસ્ટમાં આડત્રીસ પૂરા થશે. હવે તો કંઇક વિચાર. ઉમર હવે ઘટવાની નથી, વધતી જવાની છે એટલું સમજ.’ ડોકટર દિનેશ દેસાઇના અવાજમાં સાચી હમદર્દી હતી. સતીશ શુકલને એ પૂરેપૂરી ગંભીરતાથી સમજાવી રહ્યો હતો. ‘અત્યારે પ્રોફેસરની નોકરી છે, તંદુરસ્તી સારી છે એ બધું ઠીક પણ પછી શું? તબિયત લથડશે કે કયારેક આંખ-માથું દુ:ખશે ત્યારે તારું કોણ? હજુ સમય છે. પાછળથી પસ્તાવો થશે એ વખતે કોઇ ઉપાય નહીં હોય તારી પાસે.’
ડોકટર દિનેશ દેસાઇનો બેઠા ઘાટનો બંગલો વૃક્ષથી ધેરાયેલો હતો. બંગલાના ઓટલા પર બંને મિત્રો બેઠા હતા. દિનેશ આરામખુરશીમાં બેસીને બોલતો હતો. ભાવનગરથી આવેલો સતીશ હિંચકા પર નીચું જોઇને સાંભળતો હતો. ‘જમવાનું તૈયાર છે.’
દિનેશની પત્ની દીનાએ અંદરથી આવીને જણાવ્યું. ‘વાંધો ના હોય તો તમારી અધૂરી વાતો ડાઇનિંગ ટેબલ ઉપર ચાલુ રાખજો. સાડા નવ થવા આવ્યા છે.’ દીના કુશળ ગૃહિણી હતી. સતીશનો એને વિશેષ પરિચય નહોતો છતાં આગ્રહ કરીને એ પીરસતી હતી. ‘અમારી ગંભીર વાત ચાલતી હતી અને તેં જમવા માટે ઊભા કર્યા.’ દિનેશે હસીને પત્ની સામે જોયું. ‘આ મારા પ્રોફેસર મિત્ર ધૂની છે. વર્ષોપહેલાં એક એવી ચોટ ખાધી છે કે હજુ પરણવાનું નામ નથી લેતો. મેં તો એને એ પણ કહ્યું કે દીનાની માસીની એક છોકરી છે. બધી રીતે સુશીલ અને સુંદર છે. શરૂઆતમાં હા-ના કરવામાં રહી અને એમાંને એમાં પાંત્રીસ વર્ષની થઇ ગઇ. જો તારી ઇરછા હોય તો કાલે રોકાઇ જા. સાંજે તમારા બંનેની મુલાકાત ગોઠવીએ. બંનેની જિંદગી સુધરી જશે.’
‘સતીશભાઇ, ડોકટરની વાત સાચી છે.’ દીનાએ ઠાવકાઇથી કહ્યું. ‘કુસુમ મારી માસીની દીકરી છે. તમારા બંનેની જોડી પણ સરસ લાગશે.’
‘તમારી લાગણી સાચી છે પણ મારી કોઇ ઇરછા નથી.’ સતીશનો અવાજ ગળગળો થઇ ગયો.
‘સુકેશીને ભૂલવાનું કામ સહેલું નથી. એણે મારી સાથે આવું કેમ કર્યું એ સવાલનો જવાબ નહીં મળે ત્યાં સુધી બીજા કોઇની સાથે રહેવાનું મારા માટે શકય નથી.’
‘કપાળ તારું!’ મિત્રભાવે દિનેશે એને ધમકાવ્યો.
‘આઠ દિવસ. ગણીને માત્ર આઠ દિવસનો તમારો પરિચય અને એમાં જિંદગીભર ઝૂરતો રહીશ?’ દિનેશે દીના સામે જોયું. ‘હવે આ ચર્ચા નીકળી જ છે તો તું પણ આ મૂરખની પ્રેમકહાણી સાંભળ.’ દિનેશે સતીશના ખભે હાથ મૂકયો. ‘દીનાને આખી વાત કહુ એમાં કોઇ વાંધો નથીને?’ સતીશે નાછૂટકે ડોકું હલાવીને સંમતિ આપી.
‘અત્યારે ભાવનગરનું વાતાવરણ કેવું છે એ ખબર નથી પણ એ સમયે દર પાંચ માણસે એક કવિનો રેશિયો હતો.’ દિનેશે હસીને વાત શરૂ કરી. ‘આ સતીશને પણ એનો ચેપ લાગેલો. દર અઠવાડિયે બધા કવિઓ ભેગા થાય અને એકબીજાની કવિતા સાંભળીને વાહ-વાહ કરે. એવામાં યુવાન કવિઓ માટે એક શિબિર ગોપનાથમાં ગોઠવાઇ. એમાં આ સતીશભાઇનો વટ. આઠ દિવસના એ શિબિરમાં અમદાવાદથી એક નાગર કન્યા આવેલી. સુકેશી વસાવડા એનું નામ. એને જોઇને સતીશ ચકરાઇ ગયો.
આઠ દિવસના એ પરિચયમાં એ બંને વચ્ચે એવા પ્રેમના અંકુર ફૂટયા કે પછી તો પત્રવ્યવહાર પણ ચાલ્યો. એ અમદાવાદમાં અને આ હીરો ભાવનગરમાં. પછી અચાનક પત્રો બંધ થઇ ગયા. સતીશ લાંબા-લાંબા કાગળો લખે પણ આ સરનામે કોઇ રહેતું નથી એવા રિમાર્ક સાથે ટપાલ પાછી આવે. હિંમત કરીને સતીશ અમદાવાદ પહોંરયો. સુકેશી અમદાવાદમાં એના મામાને ત્યાં રહેતી હતી. સતીશલાલે ત્યાં પહોંચીને તપાસ કરી તો એટલી ખબર પડી કે સુકેશીના મામા એમનો બિઝનેસ સમેટીને અમેરિકા જતા રહ્યા છે અને સુકેશી એના મમ્મી-પપ્પા પાસે જતી રહી.
એના મા-બાપ કયાં રહે છે એ જાણવા માટે સતીશ કરગર્યોપણ કોઇને કંઇ ખબર નહોતી અથવા તો માહિતી આપવી નહોતી એટલે સતીશને અમદાવાદનો ધરમધક્કો માથે પડયો! એ પછી એ દેવદાસની ઝેરોકસ કોપીની જેમ જીવે છે. સુકેશીને યાદ કરે છે અને દિવસો બરબાદ કરે છે. આ એની પ્રેમકહાણી!’ દિનેશે દીના સામે જોઇને ઉમેર્યું ‘તને આ વિગત જણાવવાનું એક કારણ એ કે તારી માસીની છોકરી માટે તું વિચારી શકે. આ મુરતિયામાં બીજી કોઇ ખામી નથી.’
‘જૂની હિંદી ફિલ્મોમાં જોયેલું અને વાર્તાઓમાં વાંચેલું પણ આંખ સામે આવો કિસ્સો પહેલીવાર જોયો.’ દીનાએ હસીને સતીશ સામે જોયું. ‘અરે સતીશભાઇ, શા માટે જિંદગી બરબાદ કરો છો? જે છોકરીને તમારા પત્રનો જવાબ આપવાની પણ પરવા નથી એની યાદમાં શા માટે રડવાનું? એની પાસે તો તમારું સરનામું હતું ને? એને થોડીક પણ લાગણી હોત તો એટલિસ્ટ તમને જવાબ આપી શકી હોત. બીજે લગ્ન કરીને એ જલસાથી જીવતી હશે અને તમે ગાંડાવેડા કરો છો.’
‘એ છોકરી એવી નથી.’ સતીશના અવાજનો રણકાર એના પ્રેમનો પડઘો પાડતો હોય એવો બુલંદ હતો. ‘એને મારા પર લાગણી હતી. સાવ સાચુકલી સો ટચના સોના જેવી લાગણી. ભાભી, અમે લગ્ન કરવાના હતા. આખી જિંદગીનો નકશો અમે સાથે મળીને બનાવ્યો હતો. સાચું કહું છું. મૃત્યુ સુધી પ્રત્યેક પળ સાથે રહેવાનું વચન આપેલું હતું અમે એકબીજાને... સુકેશીએ આવું કેમ કર્યું એ સવાલનો જવાબ નહીં મળે ત્યાં સુધી બીજું કંઇ વિચારી નહીં શકું. જિંદગીના સફરમાં એ કયાંક કયારેક મળશે ત્યારે એને આ પ્રશ્ન પૂછીશ.’
‘એવી ભૂલ ના કરતા સતીશભાઇ.’ દીનાએ સમજાવ્યું.
‘અમુક સવાલો પૂછવાના ના હોય, એનો જવાબ મનમાં જ સમજી જવાનો હોય.’ એ પછી દીનાએ ઘણી વાતો કહી, સમજાવ્યું. અંતે, સતીશની આંખમાં ઝળઝળિયાં આવી ગયા ત્યારે આ ચર્ચાનો અંત આવ્યો. સતીશ એની જીદ પર મક્કમ હતો.
દીનેશનું કિલનીક પાલડી હતું. સવારે સતીશ પણ ભાવનગર જવા માટે પાલડીથી જ બસમાં બેસવાનો હતો. એટલે બેગ લઇને એ દિનેશની કારમાં બેસી ગયો. દિનેશે કાર સ્ટાર્ટ કરી. થોડી વારમાં એનો મોબાઇલ રણકયો. ‘ડોન્ટ વરી. પાંચ મિનિટમાં આવું છું.’ સામેની વાત સાંભળીને એણે જવાબ આપ્યો. ‘એક માજીનો ડાયાબિટીસ વધી ગયો છે. ઓન ધ વે એમનો બંગલો છે. કાયમી પેશન્ટ છે એટલે દસેક મિનિટ જવું પડશે.’
‘નો પ્રોબ્લેમ. તારો ધંધો એવો છે કે આમાં ના પડાય નહીં.’ દિનેશ કાર ચલાવતો હતો. ગઇકાલે જે ચર્ચા થઇ એ પછી સતીશ આખી રાત ઊઘી શકયો નહોતો. એની આંખ સામે સુકેશીનો ચહેરો સતત તરવરી રહ્યો હતો. સહેજ લંબગોળ ચહેરો, વિશાળ કપાળ ઉપર ઝૂલતી લટો, તીણું નાક, સામેના માણસને પરવશ કરી મૂકે એવી લાંબી પાંપણવાળી પારદર્શક આંખો.
એ આંખોમાં સતત ભીનાશ અને ઉદાસી જોઇને સતીશે કારણ પૂછેલું. ‘આંખમાં કોણ જાણે કેમ પાણી આવ્યા જ કરે છે.’ સુકેશીએ હસીને જવાબ આપ્યો હતો. ‘ઉદાસીના કારણમાં ફેમિલી પ્રોબ્લેમ્સ. પણ તારે એની ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. લગ્ન કરીશ ત્યારે એ પ્રોબ્લેમનું પોટલું પિયરમાં મૂકીને આવીશ. બસ?’ ખિલખિલાટ હસીને એણે વાત પૂરી કરી હતી.
દિનેશે કારને બ્રેક મારી અને સતીશ પાછો વર્તમાનમાં આવ્યો. વિશાળ બંગલાના ઓટલા ઉપર બે બહેનો ડોકટરની રાહ જોઇને જ ઊભી હતી. દિનેશ બેગ લઇને એમની સાથે અંદરના રૂમમાં ગયો. સતીશ ઓટલા પર ખુરસીમાં બેઠો અને ટિપોઇ પર પડેલું અખબાર હાથમાં લીધું.
‘ટીકુ, દાદીની તબિયત ઠીક નથી અને હમણાં તારો રિક્ષાવાળો આવશે. ફટાફટ દૂધ પીને સ્કૂલબેગ તૈયાર કર.’ ઑહ ગૉડ! બાજુના ઓરડામાંથી આવતો અવાજ સાંભળીને સતીશના રુંવાડા ઊભા થઇ ગયા. સુકેશીનો અવાજ એ કયારેય ભૂલ્યો નહોતો. કશું વિચાર્યા વગર એ વીજળીની ઝડપે ઊભો થયો અને બાજુની રૂમમાં પ્રવેશ્યો. રૂમની વચ્ચે ઊભેલી સુકેશીની પીઠ બારણાં તરફ હતી. એ જ સાગના સોટા જેવી પાતળી કાયા અને લાંબો ચોટલો. રૂમમાં બે ડગલાં ભરીને સતીશના પગ થંભી ગયા. ડાઇનિંગ ટેબલ પર સાત-આઠ વર્ષનો તંદુરસ્ત બાબો દૂધનો ગ્લાસ પકડીને બેઠો હતો. આશ્ચર્યથી આંખો પહોળી કરીને એ સતીશ સામે તાકી રહ્યો. એની આંખો અને ચહેરાના અણસાર ઉપરથી એ સુકેશીનો દીકરો છે એ સમજવામાં સતીશને વાર ના લાગી.
‘કોણ?’ સુકેશીએ દીકરાને પૂછ્યું. ‘ટીકુ, કોણ છે?’
‘હું નથી ઓળખતો. કોઇ અંકલ છે.’ એ બાળકે જવાબ આપ્યો અને સુકેશી ગોળ ફરીને બારણાં સામે તાકી રહી. એ આગળ વધે એ અગાઉ પેલા બાળકે સફેદ અને લાલ રંગની ઘંટડીવાળી લાકડી એના હાથમાં આપી. ‘મમ્મી, સ્ટીક વગર ચાલીશ તો પાછી ભટકાઇ જઇશ.’
માથા પર વીજળી પડી હોય એમ સતીશ થીજી ગયો હતો. સુકેશી અંધ હતી. એની બંને નિસ્તેજ આંખો બારણાં તરફ જવાબની આશામાં તાકી રહી હતી.
‘સુકેશી!’ સતીશનો અવાજ તરડાઇ ગયો. ‘આઇ કાન્ટ બિલિવ. ડોકટર મિત્રની સાથે આવ્યો પણ આ રીતે તું મળી જઇશ એની કલ્પના નહોતી.’
‘કલ્પના ના હોય એવું આ દુનિયામાં ઘણું બને છે.’
સુકેશીની આંખો ગઇ હતી પણ એના મીઠા અવાજનો રણકાર હજુ અકબંધ હતો. ‘તને થતું હશે કે સુકેશીએ આવું શા માટે કર્યું? મારા ઉપર ગુસ્સો પણ હશે. પણ સાંભળ. આંખમાં પાણી આવવાનું વધી ગયું એ પછી ડોકટરને બતાવ્યું. જાત જાતના રિપોર્ટ પછી એમણે કહ્યું કે વધુમાં વધુ ત્રણ વર્ષ. ત્રણ વર્ષમાં જેટલી જોવાય એટલી દુનિયા જોઇ લો. સમજી ના શકાય એવા અઘરા રોગનું નામ આપીને એમણે કહ્યું કે લાખમાં એકાદ કમનસીબને આ રોગ થાય છે. ધીમે ધીમે વિઝન ઓછું થતું જશે અને એક દિવસ બધું અંધારું થઇ જશે. તું માનીશ?
એમની વાત સાંભળીને મને સૌથી પહેલો તારો વિચાર આવેલો. તારી જિંદગી એક આંધળી માટે બરબાદ કરે એમ નહોતી ઇરછતી. મારે કોઇનીયે દયા ઉપર નહોતું જીવવું એટલે તારાથી વિમુખ થઇ ગઇ. ગરીબ બિચારી આંધળી ઉપર તું દયાભાવ રાખે એ મારાથી સહન ના થાય એટલે છેડો ફાડી નાખ્યો. તને મારો અતોપતો ના મળે અને આ સમાચાર ના મળે એ રીતની ગોઠવણ કરેલી.’
એ બોલતી હતી અને એની દ્દષ્ટિ વગરની એની આંખમાંથી આંસુ વહી રહ્યા હતા. ‘કોઇના દયાદાન ઉપર મારે નહોતું જીવવું. મને લાચાર માનીને કોઇ મારો હાથ પકડે એ મારા સ્વમાનને ના પરવડે. બહુ ક્રૂર બનીને હૃદય ઉપર પથ્થર મૂકીને એ નિર્ણય કરેલો. તું જે રીતે મને ચાહતો હતો એ પરિસ્થિતિમાં તને બચાવવા માટે આવી ક્રૂરતા બતાવ્યા સિવાય બીજો કોઇ ઉપાય નહોતો મારી પાસે. મારા અંધારા જીવનના બોજથી તારી જિંદગીના ઉજાસને નહોતો છિનવવો મારે. લગ્ન કરીને કોઇનાય માથે બોજ બનવા હું તૈયાર નહોતી.’ અચાનક સતીશના મગજમાં ચમકારો થયો. એણે પેલા બાળક સામે જોયું. ‘તો પછી આ ટીકુ?’
પારિજાતનું ઝાડ હલાવીએ અને એક સાથે ફૂલો વરસી પડે એમ સુકેશી હસી પડી. ‘આટલું કહ્યું તો પણ પુરુષ સહજ ઇર્ષા તેં બતાવી ખરી! અરે ભલા માણસ, આ ટીકુ મારો દીકરો છે. હું સંપૂર્ણ બ્લાઇન્ડ થઇ ગઇ એ પછી મેં લગ્ન કર્યાં. અનિકેત ઢેબર સાથે. એ જન્મથી જ અંધ છે અને સંગીતના મહારથી છે. અમે બંને અંધ એકબીજાના સહારે જીવીએ છીએ.’એ બોલતી હતી. સતીશ સ્તબ્ધ બનીને ઊભો હતો.
(શીર્ષક પંકિત : લેખક)
ગજું લેનારનું જોયા પછી કિંમત ઘટાડી’તી,અમસ્તા કંઇ નથી ‘કાયમ’ અમે સસ્તામાં વેચાયા!
ન્યૂ યોર્કથી અમદાવાદ પોતાના પિયરમાં આવેલી નિક્કીએ ઘરમાં પગ મૂકતાંવેંત ભાભીને કહી દીધું, ‘ભાભી, હું ત્રણ વીકસ માટે જ ઇન્ડિયામાં આવી છું. એમાંથી શરૂઆતના બે દિવસ જેટલેગ માટે અને છેલ્લા ચાર દિવસ લગેજના પેકગિં માટે બાજુ પર મૂકી દેવાના. બાકી રહ્યાં બે અઠવાડિયાં. એમાં પણ એક વીક માટે મારે રાજકોટ જવું પડશે. સાસુ-સસરાને મળવા માટે.’
‘ત્યારે તો અમારા માટે ફકત એક જ વીક?’ પ્રણોતીભાભીએ પૂછ્યું.
‘હા, એ સાત દિવસમાં મારે સાતસો કામ આટોપી લેવાનાં છે. રોકી અને ડોલીને અમદાવાદ બતાવવાનું છે. મારી પાંચ વર્ષ જૂની અંબાજીની બાધા ઉતારવાની છે. ગાંધીનગરનું અક્ષરધામ જોવાનું છે. મારા માટે સાડીઓ, સલવાર-કમીઝ અને નવરાત્રિ માટે ચણિયાચોળીનું શોપિંગ કરવાનું છે અને કેટલાક જૂના મિત્રોને મળવાનું પણ છે.’
પ્રણોતીભાભી સ્વસ્થતાપૂર્વક હસ્યાં, ‘બધું જ થઇ રહેશે. હરવા-ફરવાનું અને શોપિંગનું કામ તો આપણે પતાવી નાખીશું. મિત્રોને મળવા માટે તો હવે ઇન્ડિયામાં પણ તમારા અમેરિકાની જેવું થઇ ગયું છે. ફોન કરીને એમનો અનુકૂળ સમય મેળવીને પછી જ.’ ‘પણ મારી પાસે તો કોઇકના જ ફોન નંબર છે. જે મિત્રો મારી સાથે સંપર્કમાં છે એમના લેટેસ્ટ ફોન નંબર હું જાણું છું, પણ કેટલાક મિત્રો એવા પણ છે જેમની સાથે વીસ વર્ષથી મારો કશો જ સંપર્ક રહ્યો નથી. એમને કેવી રીતે શોધવા?’
‘એવા મિત્રોને મળવું પણ શા માટે જોઇએ, નિક્કીબે’ન? એમના વગર જો વીસ-વીસ વર્ષ નીકળી ગયાં, તો બાકીની જિંદગી પણ નીકળી જશે.’ પ્રણોતીભાભી આટલો મમરો મૂકીને ચૂપ થઇ ગયાં, નણંદબાના ચહેરા ઉપર આવતા ભાવપલટાને નિહાળી રહ્યાં.
‘ઓહ નો, ભાભી! યુ ડોન્ટ અન્ડરસ્ટેન્ડ માય પેશન ફોર ધેમ! હું તમને કેમ કરીને સમજાવું કે..?’
‘બહુ વધારે સમજાવવાની જરૂર નથી, માત્ર એટલું કહી દો કે એવા મિત્રોની સંખ્યા એક છે કે એકથી વધારે?’ પ્રણોતીભાભીએ નિક્કીના મર્મ સ્થાન ઉપર નિશાન તાકયું.
‘વેલ, હું જૂઠ્ઠં નહીં બોલું, ભાભી. મારી પાસે જેનો ફોન નંબર નથી એવો એક જ મિત્ર છે અને એનું નામ છે...’
‘હું જાણું છું. એનું નામ છે શાંતનુ પટેલ.’ ‘ભાભી..! તમને એના નામની ખબર..?’
‘હું ફકત એનું નામ જ નહીં, પણ તમારા પ્રત્યેની એની લાગણી પણ જાણું છું. ભૂલી ગયાં, નિક્કીબે’ન? હું પણ તમારી જ કોલેજમાં ભણતી હતી.’
પ્રણોતીભાભીની વાત સાચી હતી. નિક્કીની ભાભી બનતાં પહેલાં પ્રણોતી એની સહાઘ્યાયીની હતી. એના કારણે તો એ નિક્કીના મોટાભાઇ સાથે પરિચયમાં આવી હતી. આજથી બે દાયકા પહેલાં આખી કોલેજમાં નિક્કીની ખૂબસૂરતી ચર્ચાનો વિષય ગણાતી હતી. સાથે-સાથે એનું ઘમંડીપણું એના વ્યકિતત્વમાં ચાટ મસાલાની ગરજ સારી આપતું હતું. કોલેજના છોકરાઓની એ કમજોરી હતી કે નિક્કીના રૂપ પાછળ પાગલ થવું. એ પછી નિક્કીને ‘આઇ લવ યુ’ કહેવું એ એમની મજબૂરી હતી અને એ પછી જે કંઇ બનતું હતું એ નિક્કીની શિરજોરી હતી. નિક્કીના સેન્ડલની છાપ પચાસેક છોકરાઓના ગાલ ઉપર પોતાનું નિશાન છોડી ગઇ હતી. અસંખ્યવાર કોલેજના પ્રાંગણમાં નિક્કીના કારણે ધમાલો થઇ હતી.
આખરે રસીક યુવાનોએ કોલેજના પ્રિન્સિપાલને મળીને જોરદાર રજૂઆત કરી હતી, ‘સાહેબ, અમારો વાંક શો છે? નિક્કી સુંદર છે. અમે એને રૂબરૂમાં મળીને અમારા દિલની વાત એની સમક્ષ વ્યકત કરીએ છીએ. અમે નથી કરતા એની છેડછાડ, નથી કરતાં શારીરિક સ્પર્શ, નથી કરતાં કોઇ અશ્લીલ હરકત, તો પછી એણે એમને સેન્ડલ ફટકારવાની શી જરૂર છે? કોઇને ‘આઇ લવ યુ’ કહેવું એ ગુનો છે? ઇન્ડિયન પીનલ કોડમાં એને માટે કોઇ સજાની જોગવાઇ છે? ભારતના બંધારણમાં આ વાકય બોલવાની મનાઇ ફરમાવેલી છે? તમે પોતે ભૂતકાળમાં કયારેય કોઇ રૂપાળી છોકરીને ‘આઇ લવ યુ’ નથી કહ્યું, સર?’
પ્રિન્સિપાલ પંડયા સાહેબનો હાથ અચાનક એમના ખુદના ગાલ ઉપર ફરવા માંડયો, ‘ઠીક છે, બૉયઝ! યુ ગો ટુ યોર કલાસરૂમ. હું નિકીતા સાથે વાત કરું છું.
અને ખરેખર પંડયા સાહેબે નિક્કીને પોતાની ઓફિસમાં બોલાવીને ખખડાવતા હોય એવા કડક અવાજમાં કહી દીધું, ‘નિકીતા, તું આ છોકરાઓને મારવાનું બંધ કરી દે. ડૉન્ટ બી ફિઝિકલ વિથ ધેમ. હકીકતમાં એ લોકો તારા સૌંદર્યની રિસીપ્ટ આપી રહ્યા છે. તને મંજૂર ન હોય તો સવિનય અસ્વીકાર કરી દે. આ રીતે કોઇને સેન્ડલ ફટકારવું એ બહુ ક્રૂર પગલું ગણાય. છોકરો વર્ષોપછી પણ આ મારને ભૂલી શકતો નથી.’ ફરીથી પંડયા સાહેબનો હાથ એમના ગાલ ઉપર ફરી રહ્યો.
નિક્કી હસી પડી. ‘ભલે સાહેબ!’ એટલું બોલીને એ ચાલી ગઇ. એ દિવસે જ ફરી પાછી એ જ ઘટનાનું પુનરાવર્તન થયું. બપોરની રિસેસમાં શાંતનુ નામનો એક સામાન્ય છોકરો આવીને નિક્કીની સામે ઊભો રહી ગયો. શાંતનુ સૌરાષ્ટ્રના એક નાનકડા ગામમાંથી આવતો હતો. પટેલ હતો. હોસ્ટેલમાં રહીને ભણતો હતો. સામાન્ય દેખાવ, સામાન્ય કપડાં, નબળું અંગ્રેજી, દોષયુકત ઉચ્ચારો અને ટૂંકમાં બધું જ સામાન્ય, અસામાન્ય કહેવાય એવું કશું જ એનામાં ન હતું.
‘નિક્કી, હું... હું... હું...’ આટલું બોલતામાં શાંતનુ ધ્રૂજવા માંડયો. માંડ માંડ એણે વાકય પૂરું કર્યું, ‘હું તને ચાહું છું. તું મને ગમે છે. ના, હું છેડછાડ કરવા માટે નથી કહી રહ્યો. હું તો તું જો હા પાડે તો હું તારી સાથે લગ્ન કરવા પણ તૈયાર છું.’
નિક્કીનો હાથ પગમાં પહેરેલા સેન્ડલ તરફ જવા માટે તલસી રહ્યો, પણ એને પ્રિન્સિપાલ સાહેબે ફરમાવેલો મનાઇ હુકમ યાદ આવી ગયો. એટલે જે કામ સેન્ડલ પાસેથી લેવાનું હતું તે એણે શબ્દો પાસેથી લીધું, ‘ગમાર! તારી પાસે અરીસો છે? એમાં તારો ચહેરો જોયો છે? અરીસો ન હોય તો ગટરના પાણીમાં તારું પ્રતિબિંબ જોઇ આવ. ગામડિયા! રોંચા! ડોબા! તારી સાથે પરણવા માટે તો ભગરી ભેંસ પણ તૈયાર ન થાય. અને તને મારા જેવી પદમણી પામવાના કોડ જાગ્યા છે?!’
‘પણ હું..?’
‘શું હું, હેં!? તારા જેવો ભૂખડી બારસ મારા મેકઅપનો ખર્ચ પણ કાઢી ન શકે. તારી અને મારી હેસયિત વચ્ચેનું અંતર તો જો જરા! તારે પરણવું જ છે ને? તો, જા, કોલેજના ઝાંપાની સામે ફૂટપાથ પર બેસીને ભીખ માંગતી પેલી ભિખારણને પ્રપોઝ કર. એ દેખાવમાં પણ તારે લાયક છે અને આર્થિક રીતે પણ...’
શાંતનુ ચાલ્યો ગયો. નિક્કીનાં તિરસ્કારભર્યા વચનોથી દાઝીને એ દૂર થઇ ગયો. કોલેજના અભ્યાસનું એ અંતિમ વર્ષ હતું. એ પૂરું થયા પછી શાંતનુ કયાં ખોવાઇ ગયો એની કોઇને જાણ ન થઇ શકી. નિક્કી પણ ગાંભીર્ય નામના એક (એમ.બી.એ.) થયેલા યુવાન સાથે લગ્ન કરીને અમેરિકા ચાલી ગઇ. ગાંભીર્યનો પગાર મહિને પચાસ હજાર ડૉલર્સ હતો. નિક્કી જેવી ખૂબસૂરત સ્ત્રીના માલિક બનવા માટે આ પૂરતી લાયકાત હતી!
અને આજે વીસ વર્ષ પછી નિક્કી પહેલીવાર કોઇને પૂછી રહી હતી, ‘મારે શાંતનુને મળવું છે. પણ મારી પાસે એનો કોન્ટેકટ નંબર નથી. શું કરવું?’
પ્રણોતીભાભીએ ચક્કરો ચલાવવાનું શરૂ કર્યું. બહેનપણીની બહેનપણી, એનો ભાઇ, એની કઝિન, એનો હસબન્ડ, એમ કરતાં છેક પાંચમા દિવસે પત્તો લાગ્યો. શાંતનુ મુંબઇમાં ‘સેટલ’ થયો હતો એવી જાણકારી મળી. જેણે માહિતી આપી એનું છેલ્લું વાકય બહુ અગત્યનું હતું, ‘શાંતનુ સાથે મારે હમણાં જ ફોન પર વાત થઇ. એ હવે ખૂબ મોટો માણસ બની ગયો છે.
એનો ડાયમંડનો બિઝનેસ છે. અઠવાડિયામાં ત્રણ વાર તો એ એન્ટવર્પ જાય છે. પંચરત્નમાં એની પાંચ ઓફિસો છે. નાખી દેતાંય એની પાસે આઠ-દસ હજાર કરોડની સંપત્તિ હશે. એ આવતી કાલે અમદાવાદ આવી રહ્યો છે. તમને હું એનો મોબાઇલ નંબર આપું છું. આમ તો એ કોઇ ફાલતુ માણસોને મળતો નથી, પણ તમે નસીબદાર હશો તો કદાચ એ હા પાડેય ખરો!’
નિક્કી એટલા પૂરતી તો નસીબદાર સાબિત થઇ. શાંતનુ એ બીજે દિવસે બપોરે લંચ પછી એને પંદરેક મિનિટ જેટલો સમય આપ્યો. ફાઇવસ્ટાર હોટલના લકઝુરિયસ સ્યૂટમાં નિક્કી એને મળવા ગઇ. જોરદાર ઉમળકા સાથે એણે વાતની શરૂઆત તો કરી, પણ શાંતનુનો પ્રતિસાદ બરફ જેવો ઠંડો હતો, ‘એ બધું જવા દે, નિક્કી! મને ખબર છે કે તું શા માટે મને મળવા આવી છે! વિશ્વવ્યાપી મંદીની અસરમાં તારા પતિએ એની નોકરી ગુમાવી દીધી છે. એના શેઠે આખી કંપની વેચી કાઢી છે.
હવે ગાંભીર્ય નામના એક તેજસ્વી પુરુષને નોકરીમાં ચાલુ રાખવો કે એને બેકાર બનાવી મૂકવો એ કંપનીનો નવો માલિક નક્કી કરશે. મને ખબર છે કે તને ખબર છે, એ નવો માલિક શાંતનુ પટેલ છે. નિક્કી, જા તારું ભિખારણ જેવું આ સ્વરૂપ મને ફરીથી કયારેય ન બતાવીશ. અને એક વાત યાદ રાખજે, દેખાવ માત્ર સ્ત્રીઓનો જોવાનો હોય, પુરુષોનો નહીં! પુરુષોનો તો માત્ર પુરુષાર્થ જ મહત્ત્વનો હોય છે. ‘નિક્કી હતાશ પગલે રૂમની બહાર નીકળી ગઇ, એ પછી શાંતનુએ લોંગ ડિસ્ટન્સ કોલ જોડયો, ’ ડોન્ટ રિલીવ ગાંભીર્ય.
(શીર્ષક પંકિત : કાયમ હઝારી)
Wednesday, April 1, 2009
Black Hole CH-54 गिब्सन कहा गया ? (समाप्त)
Thanks to sunil for this wonderfull story.
written by
सुनिल डोईफोडे
समाप्त