આખા રોડ પરના આલીશાન મકાનો વચ્ચે બ્રિટીશ સ્થાપત્યના નમૂના જેવું પોલીસ સ્ટેશનનું નાનકડું મકાન અલગ તરી આવતું હતું. ઈન્સ્પેકટર જાડેજાની કાર કમ્પાઉન્ડમાં પ્રવેશી કે સ્ટાફના બધા માણસો એટેન્શનમાં આવી ગયા. પચાસ વર્ષના જાડેજા એમની ચેમ્બરમાં બેઠા. એક કોન્સ્ટેબલે આવીને પંખાની ગતિ વધારી અને ઠંડા પાણીનો જગ એમના ટેબલ પર મૂક્યો. ‘ચા લાવવાની છે?’ એણે પૂછ્યું. જાડેજાએ ડોકું હલાવીને હા પાડી અને એ બહાર ગયો. સાંજે પાંચ વાગ્યે પણ હવામાં ઉકળાટ હતો.
ત્રીજી મિનિટે એ પાછો આવ્યો. એના હાથમાં રહેલું પરબીડિયું એણે જાડેજા તરફ લંબાવ્યું. ‘કોઈ છોકરો સાઇકલ પર આવીને આપી ગયો.’ જાડેજાએ પરબીડિયું હાથમાં લીધું. મોતીના દાણા જેવા અક્ષરે એમનું નામ લખેલું હતું અને મોટા અક્ષરે અંગત લખેલું હતું.
‘ એક કામ કર..’ એમણે કોન્સ્ટેબલને આદેશ આપ્યો.’ હમણાં ચા લાવવાની જરૂર નથી. તું બહાર બેસ. કોઈને ચેમ્બરમાં આવવા દેતો નહીં.’ ‘જી.’ કોન્સ્ટેબલે બહાર નીકળીને બારણું ખાલી બંધ કર્યું. સવારે આઠ વાગ્યે ધેરથી નીકળ્યા ત્યારે જ આવું કંઇક બનશે એવી એમની ધારણા હતી. જાડેજાને સંતાનમાં જે ગણો તે એક માત્ર દીકરી સોનલે આખા ઘરની જવાબદારી સંભાળી લીધી હતી.
છેલ્લા બે દિવસથી ઘરનું વાતાવરણ તંગ હતું. પોતે ધેરથી નીકળ્યા ત્યારે સોનલનો ચહેરો રિસથી તમતમી ઊઠેલો હતો. અત્યારે કવર ઉપર એના અક્ષર જોઈને જાડેજાની આંખ સામે દીકરીનો રિસાયેલો ચહેરો તરવરી ઊઠ્યો. કાળજીપૂર્વક પરબીડિયાની કિનારી કાપીને એમણે પત્ર બહાર કાઢ્યો. બે પાનાં ભરેલું લખાણ જોઈને એમણે વાંચવાના ચશ્માં પહેયાô અને દીકરીનો પત્ર વાંચવાનું શરૂ કર્યું.
‘પૂજય પપ્પા, નમસ્કાર. અત્યારે પૂજ્યનું સંબોધન લખવું ગમતું નથી પણ આદતવશ લખવું પડે છે. આ પત્ર તમારા હાથમાં આવશે ત્યારે હું અમદાવાદથી કયાંય દૂર નીકળી ગઈ હઈશ... મોબાઈલ ઉપર આ બધી વાત તમને કહી શકી હોત પણ મોબાઈલ પરથી મારું લોકેશન શોધીને તમે પકડી પાડો એવી બીક છે. બીજું કારણ એ કે અમુક વાતો મોઢામોઢ કહેવાની હિંમત નથી. બાપ-દીકરીનો સંબંધ નડે અને જીભ અટકી જાય. પત્રમાં કોઈ સંકોચ ના થાય. મન ફાવે એ બધું લખી શકાય...’
જાડેજાએ પાણીનો ગ્લાસ એક ઘૂંટડે ખાલી કર્યો અને આગળ વાંચવાનું શરૂ કર્યું. ‘કાલે આખી રાત રડ્યા કર્યું, જૂનાં આલબમ કાઢીને બધા ફોટા જોયા. ભીની આંખે મમ્મીને યાદ કરતી હતી. છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી એ નથી એ છતાં સતત મારી સાથે હોય એવી અનુભૂતિ થાય છે. એ જીવતી હોત તો આજે મારી દશા આવી ના હોત. દીકરીની આંખમાં આંસુ છલકાય એવું એકેય કામ કોઈ મા ક્યારેય ના કરે. તમારા શરીરમાં દયની જગ્યાએ પથ્થર છે એટલે આ વાત તમને નહીં સમજાય.
તેજસ ત્રિવેદી વિશે મેં તમને વાત કરી એમાં મેં કોઈ ગુનો કર્યો છે? મને એમ કે આટલો સરસ અને સંસ્કારી છોકરો છે એટલે તમે તરત એને જમાઈ તરીકે સ્વીકારી લેશો. મા વગરની દીકરી આવી વાત ઉત્સાહથી કહે ત્યારે સમજદાર બાપ શું કરે? તરત એ છોકરા વિશે તપાસ કરે અને યોગ્ય લાગે તો દીકરીની પસંદગી ઉપર સંમતિની મહોર મારી દે. પણ તમે શું કર્યું એ યાદ કરો.. મારી વાત શાંતિથી સાંભળવાની તસ્દી પણ ના લીધી.
કોઈ રસ ના દર્શાવ્યો. માત્ર ફિક્કો હોંકારો આપીને મારા ઉમંગ ઉપર પાણી ફેરવી દીધું. માત્ર આટલું કરીને અટકી ગયા હોત તો મને દુ:ખ ના થતું. તમે તો પૂરી ક્રૂરતા બતાવી. બીજા દિવસે સાંજે ધડ દઈને કહી દીધું કે આ સંબંધ નહીં થાય! મેં રડી રડીને કારણ પૂછ્યું તો તમે હિટલરની જેમ કોઈ ચર્ચા કરવાની પણ ના પાડી દીધી! તમારી દીકરી નહીં પણ કારાગારની કેદી જેવું વર્તન હતું તમારું!..’
જાડેજાએ ફરીથી બે ઘૂંટડા પાણી પીધું અને દીકરીના અક્ષરો ઉપર નજર સ્થિર કરી. ‘પપ્પાજી, તમારી દીકરીની પસંદગી ઉપર તમને વિશ્વાસ નથી? અગાઉ પણ નાની-મોટી વાતમાં મારી બહેનપણીઓની હાજરીમાં તમે મને ધમકાવેલી છે એ કદાચ તમે ભૂલી ગયા હશો પણ હું તો જીવીશ ત્યાં સુધી યાદ રહેશે. તેજસ કોઈ આલતુફાલતુ છોકરો નથી. એમ.એ.માં એ આખી યુનિવર્સિટીમાં ફસ્ટર્ આવેલો અને ચારે ચાર ગોલ્ડમેડલ મેળવેલા.
એના પપ્પા સચિવાલયમાં મોટા અધિકારી છે અને મમ્મી સ્કૂલમાં પ્રિન્સિપાલ છે. તેજસને પણ લેકચરરની નોકરી મળી ગઈ છે. ગાંધીનગરના નાનકડાં બંગલામાં એ ત્રણેય આનંદથી રહે છે. આવા સંસ્કારી પરિવાર સામે તમને શું વાંધો છે? અઢારમી સદીના તાલિબાન જેવી વિચારસરણી છે તમારી! સામે હું પણ એટલી જ મક્કમ છું. બીજે કયાંય કયારે પણ લગ્ન નહીં કરું...
અત્યારે હું કયાં જઈશ અને શું કરીશ એ કંઇ નક્કી નથી. તમારી નામના અને ઈજજતને ધબ્બો લાગે એવું કયારેય નહીં કરું. મનમાં જાતજાતના વિચારો આવે છે અને ડામાડોળ મગજ છે એટલે રઘવાટમાં કોઈ નિર્ણય નહીં લઉ એટલી ખાતરી આપું છું. તેજસ કે એના પરિવારમાં કોઈ ખામી હોય તો શોધીને મને જણાવજો. બાકી એટલું નિિશ્ચત છે કે પરણીશ તો એની સાથે જ. તમારી દીકરી છું એટલે વટ રાખીને જીવવાનું તમારી પાસેથી શીખી છું. કોઇ ખોટો નિર્ણય નહીં લઉ અને તમે સાચો નિર્ણય લો ત્યાં સુધી રાહ જોઈશ.
ઘર છોડવાના મારા નિર્ણયથી તમને પીડા થઈ હોય તો દયપૂર્વક માફી માગું છું.. સાંજની રસોઈ બનાવીને મૂકી છે અને તમારી પ્રિય સુખડી પણ ડબ્બો ભરીને બનાવીને ટેબલ પર મૂકી છે.... લિ. સોનલના પ્રણામ.’ જાડેજાએ પત્ર ટેબલ પર મૂક્યો.બીજા પાનાંની છેલ્લી ત્રણ લીટીની વરચે જે બે-ત્રણ ધાબા પડયા હતા એ દીકરીની આંખમાંથી છલકેલા આંસુની નિશાની હતી એ પારખવામાં એમને વાર ના લાગી. દીવાલ પરની ઘડિયાળ સામે જોઈને એમણે મોબાઈલ હાથમાં લીધો.
‘ગુલાબબા, જય માતાજી...’ રાજકોટમાં રહેતી મોટી સાળીની સાથે વાત કરતી વખતે જાડેજાનો અવાજ લગીર ધ્રુજતો હતો. ‘મોટા બહેન, આપને એક તકલીફ આપવાની છે. સોનલનો સ્વભાવ જિદ્દી અને નાદાન છે. હજુ ય એનામાં બાળક બુદ્ધિ છે અને મન અતિશય ચંચળ છે. એના વિવરિંગ માઈન્ડને લીધે ચારેક વાર એને ધમકાવવી પડેલી એને લીધે એ મારાથી નારાજ છે..’
એક પછી એક વાત યાદ કરીને જાડેજા કહેતા હતા. ‘બારમામાં એને બાણું ટકા હતા એટલે એન્જિનિયિંરગની બધી શાખામાં એડમિશન મળતું હતું. ઈ.સી.માં એડમિશન લઈને ફી ભરી દીધી પછી ત્રીજા દિવસે બહેનનો વિચાર બદલાયો. ફીના સાંઠ હજાર ગયા એ તો મૂવા પણ બીજે એડમિશન માટે મારે કેટલાયને ભાઈ-બાપા કરવા પડ્યા. એ વખતે તો તમારા બહેન હયાત હતા પણ એ દીકરીના પક્ષમાં હતા. સોનલે સમજી-વિચારીને નિર્ણય ના લીધો અને પછી ધમાલ કરી મૂકી. આ તો સારું છે કે ઓળખાણો છે એટલે એને જે લાઈન જોઈતી હતી એમાં એડમિશન મળી ગયું અને સોનલબહેન એન્જિનિયર થઈ ગયા. નિર્ણય લેવામાં આવું વિવરિંગ માઈન્ડ કઈ રીતે ચાલે?’
જાડેજા ધીમા અવાજે બોલતા હતા. સામા છેડે ગુલાબબા સાંભળતા હતા. ‘ગયા વર્ષે બહેનને મોબાઈલ બદલવો હતો. એને જે ગમે એ મોબાઈલ લેવાની મેં છૂટ આપેલી. પંદર હજારનો મોબાઈલ લીધા પછી સાંજે બધી બહેનપણીઓ ભેગી થઈ હતી ત્યારે એમાંથી કોઈ કે વાત કરી એટલે સોનલને થયું કે આ લીધો એના કરતાં અઢાર હજારવાળો મોબાઈલ વધુ સારો હતો. તરત હાથમાં મોબાઈલ લઈને એ મારી પાસે આવી.
એકવાર ખરીદીને બે કલાક વાપરેલા મોબાઈલ માટે દુકાનવાળો બીજા કોઈને તો જવાબ પણ ના આપે પણ મારી શરમે એણે બદલી આપ્યો. મોટી બહેન, આવી નાની વાત માટે વેપારીને કરગરવાનું માથાના ઘા જેવું લાગે પણ પંદર હજારનો સવાલ હતો એટલે જાત સાથે સમાધાન કરવું પડ્યું. સવાલ પંદર કે અઢાર હજારનો નહોતો. એણે પાંત્રીસ હજારનો મોબાઈલ ખરીધો હોત તો પણ મને તકલીફ નહોતી પણ વિવરિંગ માઈન્ડને લીધે આવા ગાંડાવેડા કરે એ કેમ ચાલે? બહેનપણીઓની હાજરીમાં મેં એને ધમકાવી એટલે બહેન રિસાઈ ગયેલા. સવાલ પૈસાનો નથી એના વર્તનનો છે. સાડી કે ડ્રેસમાં તો એ આવું અનેકવાર કરે છે પણ એમાં શોરૂમવાળા બદલી આપે છે..’
‘બાળક બુદ્ધિ છે એટલે મોટુ મન રાખીને માફ કરી દેવાની..’ એ અટકયા એટલે મોટી સાળીએ સલાહ આપી. ‘એકની એક દીકરી છે અને અમારા બહેનની હયાતી નથી એટલે એ બાપડી આવા લાડ કરે તો ગુસ્સે નહીં થવાનું..’ પછી ઠાવકાઈથી પૂછ્યું. ‘ અત્યારે ફોન કેમ કરવો પડયો? ભાણી બાએ કોઈ નવું તોફાન કર્યું છે?’
‘સાંભળો, તોફાન નહીં પણ પહેલી વાર ડહાપણનું કામ કર્યું છે. સરસ મજાનો મુરતિયો જાતે શોધીને એણે આપણા બધાની ચિંતા હળવી કરી નાખી! હું કે તમે દીવો લઈને શોધવા નીકળીએ તોય ના મળે એવો છોકરો એણે પસંદ કર્યોછે. બ્રાહ્મણ છે અને ખાનદાન ફેમિલી છે. છોકરાના બાપાને તો હું સારી રીતે ઓળખું છું. બહેને ધડાકો કરીને વધામણી આપી ત્યારે અનહદ આનંદ થયેલો પણ પછી તરત એના વિવરિંગ મગજનો વિચાર આવ્યો એટલે મેં રમત કરી. એને ચોખ્ખી ના પાડી દીધી.
સાચી અને પાક્કી લાગણી હશે તો એ ધૂંધવાશે એની ખાતરી હતી. છોકરાના બાપા સાથે ફોન ઉપર વાત કરીને મેં એમને સંમતિ આપી દીધી હતી પણ સોનલબહેનના મગજનો ઊભરો ક્ષણિક છે કે કેમ એ ચકાસવા માટે નાટક કર્યું એમાં એની કમાન છટકી. બે દિવસ ધૂંધવાટમાં રહ્યાં પછી આજે ઘર છોડીને ભાગી ગઈ!’‘જાડેજા સાહેબ! ધન્ય છે તમને!...’ ગુલાબબાના અવાજમાં વહેરી નાખે એવો તીખો વ્યંગ હતો.’ પચીસ વર્ષની જુવાન છોકરી ઘર છોડીને ભાગી ગઈ અને તમે આટલી લાંબી કથા કહ્યાં પછી આરામથી સમાચાર આપો છો? ખરા છો તમે!..’
‘મારી વાત તો સાંભળો..’ જાડેજાએ શાંતિથી સમજાવ્યું. ‘જાડેજાની દીકરી છે એટલે એ કંઇ આડું અવળું પગલું નહીં ભરે એની ગળા સુધીની ખાતરી હતી. ગઈકાલે રાત્રે એ પાવન ટ્રાવેલ્સમાં ફોન કરીને રાજકોટની બસના ટાઈમ પૂછતી હતી એ મેં સાંભળી લીધેલું. સવારે ઓફિસે આવીને એક ચાલાક સબ ઈન્સ્પેકટરને સાદા ડ્રેસમાં કામે લગાડી લીધો હતો. એણે સમાચાર આપ્યા કે બહેન ચાર વાગ્યાની લકઝરીમાં રાજકોટ જવા માટે બેસી ગયા છે. મા નથી એટલે માસીની પાસે ખોળો પાથરવાનું એણે નક્કી કર્યું હશે.
લીમડાચોક જઈને તમારા ભાણીબાને સાચવીને ધેર લઈ જજો..’ જાડેજા સહેજ અટકયા. પછી હસીને એમણે ઉમેર્યું. ‘સોનલ ચારની બસમાં બેઠી એ માહિતી મળી કે તરત મેં તેજસને ફોન કર્યોઅને કાલાવડ રોડનું તમારું સરનામું સમજાવી દીધું.
એ પણ સાડા પાંચની લકઝરીમાં અત્યારે બેસી ગયો હશે. સોનલ તમારી પાસે આવીને રડીને મન હળવું કરશે ત્યાં સુધીમાં તો જમાઈ રાજા પણ તમારે ઉબરે આવી જશે. સોનલને આ કંઇ ખબર નથી એટલે એને જોરદાર સરપ્રાઈઝ મળશે. મારી કારમાં વેવાઈ અને વેવાણને લઈને હું સવારે નીકળીશ. અગિયાર વાગ્યે અમે લોકો તમારે ત્યાં આવી જઈશું. તમારા બંગલે જ ગોળઘાણાની વિધિ પતાવી દઈશું. પૂરી તૈયારી કરી રાખજો.. જય માતાજી..’
No comments:
Post a Comment